Konie, podobnie jak ludzie, starzeją się wolniej w porównaniu do innych gatunków zwierząt. Jedna z teorii sugeruje, że wraz z wiekiem spada zdolność organizmu do neutralizacji wolnych rodników, a procesy oksydacyjne nasilają się. Pamiętając o tym, powinniśmy zapewnić naszym koniom dawkę antyoksydantów, takich jak witamina E, które ochronią je przed schorzeniami związanymi z podeszłym wiekiem.
Wolne rodniki powstają w czasie utleniania, normalnego procesu biochemicznego zachodzącego u wszystkich koni. Naturalne mechanizmy komórkowe zapobiegające utlenianiu neutralizują wolne rodniki, zanim wyrządzą one w organizmie jakąś szkodę. Jednak eksperci sugerują, że w miarę starzenia się te mechanizmy tracą na skuteczności, a kumulujące się wolne rodniki zaczynają uszkadzać komórki.
Zaburzenia płata pośrodkowego przysadki (PPID, zespół Cushinga) to neurologiczne schorzenie o podłożu degeneracyjnym, uważane przez niektórych za chorobę związaną z podeszłym wiekiem. Występuje głównie u koni starszych i jest spowodowane degeneracją neuronów w części mózgu zwanej przysadką. Degeneracja powoduje nieprawidłowy wzrost neuronów produkujących hormony i powstawanie mikrogruczolaków, które z kolei wydzielają duże ilości hormonu adrenokortykotropowego (ACTH) negatywnie wpływającego na rozliczne układy organizmu.
Kliniczne objawy zespołu Cushinga, będące efektem podwyższonego poziomu ACTH, obejmują: nieprawidłową jakość sierści, zaburzenia zachowania, letarg, przewlekły ochwat, nadmierne pragnienie połączone z nadmierną ilością wydalanego moczu, a także objawy ze strony układu nerwowego, takie jak zaburzenia koordynacji ruchów.
Członkowie wielu naukowych zespołów badawczych stawiają hipotezę, że zaawansowany wiek oraz obecność związanych z nim schorzeń mogą mieć związek ze stresem oksydacyjnym (nadmierną syntezą wolnych rodników)* i nieprawidłowym funkcjonowaniem systemów neutralizujących te substancje. Wyniki opublikowanych przez te zespoły badań są wprawdzie sprzeczne, ale niektóre z nich wskazują na zmniejszoną aktywność enzymów o działaniu antyoksydacyjnym u koni z zespołem Cushinga.
Jeśli teoria łącząca stres oksydacyjny z zaawansowanym wiekiem jest prawdziwa lub nawet tylko zbliżona do prawdy, wzbogacenie diety o solidną dawkę antyoksydantów może spowolnić procesy starzenia się organizmu i ograniczyć rozwój lub nasilenie schorzeń związanych z wiekiem.
Naturalnym źródłem antyoksydantów, takich jak witamina E i beta-karoteny, jest zielonka z traw. Zawartość wit. E w świeżej trawie może sięgać nawet 120 mg/kg, co z łatwością zaspokaja dzienne zapotrzebowanie zwierzęcia przy założeniu, że ma ono możliwość pobrania odpowiedniej ilości paszy. W paszach suszonych a następnie przechowywanych następuje szybki spadek zawartości witaminy E i beta-karotenu.
Jeśli koń z jakiegoś powodu nie ma dostępu do wystarczającej ilości świeżej zielonki i/lub jego zapotrzebowanie na antyoksydanty jest bardzo wysokie, jak ma to miejsce nie tylko u koni z zespołem Cushinga, ale również sportowych, wyścigowych, hodowlanych oraz młodzieży w okresie intensywnego wzrostu, powinniśmy wzbogacić ich dietę o dodatkowe źródło substancji neutralizujących wolne rodniki tlenowe. Należą do nich, poza wit. E, również witamina C oraz selen. Pasze firmy RED MILLS zawierają dodatek specjalnie opracowanej mieszanki Nutrition Care zawierającej, poza innymi wartościowymi składnikami, dodatek zestawu przeciwutleniaczy. Przykładami takich produktów jest granulat Horse Care 10 oraz Horse Care 14, natomiast dla koni, które wymagają wyłącznie dodatku balancera, dobrym wyborem będzie Grocare Balancer dla koni hodowlanych i młodzieży lub Performa Care Balancer dla koni w treningu. Jeśli jednak nasz koń potrzebuje suplementacji antyoksydacyjnej bez zbędnych kalorii (jak ma to miejsce w przypadku koni z zespołem Cushinga, cierpiących zwykle na przewlekły ochwat i wymagających skrupulatnego monitorowania diety), warto pomyśleć o dodatku preparatu V.S.L firmy Foran zawierającego wysoki poziom wszystkich najistotniejszych substancji o działaniu antyoksydacyjnym.
*Żak, A., N. Siwińska, E. Chełmecka, B. Bazanow, E. Romuk, A. Adams, A. Niedzwiedz, and D. Stygar. 2020. Effects of advanced age, pituitary pars intermedia dysfunction and insulin dysregulation on serum antioxidant markers in horses. Antioxidants (Basel) 9(5):444.
https://ker.com/equinews/vitamin-e-oxidative-stress-and-ppid-in-horses-is-there-a-link/
