Czy leki stosowane przy chorobie wrzodowej mogą osłabiać końskie kości?
Prawidłowy stan kości od zawsze jest przedmiotem szczególnej troski właścicieli i trenerów, ponieważ złamanie oznacza zwykle koniec kariery sportowej lub wyścigowej, a często również eutanazję konia. Wśród najnowszych badań na ten temat znalazło się studium na temat możliwego powiązania między leczeniem wrzodów omeprazolem a gorszym wchłanianiem wapnia u koni pełnej krwi angielskiej.
Zakrojone na małą skalę badanie przeprowadzone w centrum badawczym Kentucky Equine Research Center zakładało ustalenie wpływu omeprazolu na wchłanianie wapnia. Badacze zamierzali sprawdzić, czy omeprazol zakłóca zdolność organizmu do pobierania wapnia na poziomie koniecznym do utrzymania prawidłowego stanu kości.
Leki takie jak omeprazol (inhibitory pompy protonowej) są powszechnie stosowane u ludzi w leczeniu takich schorzeń, jak nawracające wrzody żołądka i dwunastnicy, nadżerkowe zapalenie przełyku oraz choroba refluksowa przełyku.
Omeprazol ogranicza wydzielanie kwasów żołądkowych, co pozwala na gojenie uszkodzonej śluzówki żołądka i zapobiega tworzeniu się nowych owrzodzeń. W miarę postępów gojenia zwykle zauważamy u konia zmniejszenie bolesności brzucha oraz poprawę funkcjonowania żołądka.
Na podstawie wyników licznych długoterminowych badań i eksperymentów z zakresu medycyny ludzkiej wiemy jednak, że inhibitory pompy protonowej mogą wywoływać skutki uboczne w postaci nasilonego ryzyka skurczów i bólów mięśni. Istnieją też dowody, że u kobiet mogą one niekiedy przyspieszać rozwój zmian zwyrodnieniowych stawów.
Udowodniono, że u ludzi przedłużone stosowanie inhibitorów pompy protonowej skutkowało znaczącym zwiększeniem ryzyka złamań kości, a w szczególności złamań kości biodrowej, kości nadgarstka i kręgosłupa, co dotyczy zwłaszcza pacjentów powyżej 50 roku życia, pacjentów przyjmujących duże dawki leku lub leczonych dłużej niż rok.
Poza medycyną ludzką inhibitory pompy protonowej najczęściej są stosowane właśnie u koni, jednak nie dysponujemy zbyt wieloma badaniami analizującymi możliwe skutki uboczne stosowania omeprazolu u tego gatunku zwierząt.
Ocenia się, że średnio od 50 do 90% koni sportowych w czasie sezonu startów doświadcza nawracających wrzodów żołądka i częściej otrzymuje liczne dawki omeprazolu zapobiegawczo lub w ramach kuracji.
Stwierdzono, że wrzody żołądka najczęściej występują u wyścigowych koni pełnej krwi (80 do 93% populacji), dlatego też właśnie ta grupa koni najczęściej otrzymuje leki.
Wrzody żołądka u koni pojawiają się w wyniku działania czynników związanych z fizjologią trawienia, stylem życia i dietą typową dla koni wyczynowych.
Koński żołądek ma znacznie mniejszą pojemność w porównaniu do zwierząt innych gatunków i przez całą dobę wydziela kwasy konieczne do trawienia wysokowłóknistych traw o niskiej zawartości białka.
Z tego właśnie powodu karmienie w dużych odstępach czasowych przyczynia się do wzrostu kwasowości treści żołądkowej, podobnie jak żywienie dużymi porcjami ziaren zbóż, które są źródłem lotnych kwasów tłuszczowych.
Stres związany ze startami w zawodach, transportem, zmianą stajni i składu stada również może nasilić produkcję kwasów. Taki efekt występuje także przy długotrwałym podawaniu niektórych niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
Objawy wrzodów mogą być różne, a ich nasilenie może się wahać od słabszego apetytu i posmutnienia do znacznego obniżenia możliwości fizycznych konia, bólów kolkowych oraz nagłych zachowań lękowych lub agresji. Ostateczne rozpoznanie ustalamy za pomocą badania gastroskopowego.
Badanie przeprowadzono na grupie czterech dorosłych wałachów pełnej krwi, których dieta składała się z siana z tymotki, zwykłej paszy treściwej, suplementu witaminowego oraz soli. Wszystkie konie otrzymywały dziennie dawkę 18 gramów wapnia pochodzącego z dolomitu lub alg morskich. Taką dietę konie otrzymywały przez okres 12 tygodni, przy czym cały ten okres podzielono na mniejsze 21-dniowe etapy, w czasie których kolejno każdy z koni dostawał codziennie pełną dawkę preparatu GastroGard.
Od wszystkich badanych koni, zarówno tych, które w danym momencie dostawały omeprazol, jak i od pozostałych, pobierano krew do testów na zawartość wapnia i porównywano otrzymane wyniki.
Wyniki wykazały, że poziom wapnia zdecydowanie spadał, co oznacza, że omeprazol rzeczywiście wpływa na absorpcję tego pierwiastka u koni. Warto odnotować, że w czasie krótkoterminowej terapii omeprazolem nie stwierdzono znaczącej zmiany całkowitego poziomu wapnia, ale uzyskane wyniki pozwalają przewidywać, że długoterminowe leczenie omeprazolem (trwające dłużej niż rok) u koni pracujących może spowodować obniżenie gęstości kości i zwiększenie ryzyka złamań.
Badanie dr Pagana nie ma na celu zniechęcania do używania omeprazolu ani nakreślania jakichś granic dotyczących długości kuracji z użyciem tego leku, ale stanowi podstawę dla istotnych zaleceń, które pozwolą na ograniczenie negatywnego wpływu omeprazolu na absorpcję wapnia.
Konie leczone omeprazolem (lub innymi lekami z grupy inhibitorów pompy protonowej) powinno się regularnie badać i monitorować u nich skuteczność absorpcji wapnia, a także podaż tego pierwiastka w diecie. Oznacza to, że nie powinniśmy z góry zakładać, że zwykłe pasze zawierają wystarczającą ilość wapnia, by zaspokoić zapotrzebowanie koni w trakcie leczenia wrzodów.
Zważywszy, że omeprazol może wpływać na redukcję ilości wapnia w organizmie konia, warto zadbać o odpowiednią dawkę tego pierwiastka w diecie, aby zrównoważyć ewentualne niedobory. Pasze naturalnie bogate w wapń, takie jak sieczki z lucerny dla koni: Krafft Lucerne Chopped oraz Lucerne Pure Pellets, a także granulowane wysłodki buraczane będą dobrym, dietetycznym dodatkiem do paszy dla konia w trakcie kuracji. Ponadto wpływają one pozytywnie na stan żołądka poprzez neutralizację kwasów w treści żołądkowej.
www.canadianthoroughbred.com/magazine/health/effects-ulcer-meds-bone-health-thoroughbreds
