Owrzodzenie żołądka to często spotykana choroba, która niestety, jak się wydaje, dotyka najczęściej dorosłych koni wyczynowych. Niedawno przeprowadzone badania wykazały, że ponad 90% koni wyścigowych w treningu cierpi na wrzody, jednak nie wykazuje zewnętrznych objawów tej choroby.
Oto zestaw przydatnych porad, dzięki którym łatwiej będzie zauważyć pierwsze objawy i jak najlepiej zadbać o zdrowie końskiego żołądka i układu trawiennego.
Przyczyny wrzodów żołądka u koni
W przeciwieństwie do wrzodów żołądka u ludzi, które są efektem zakażenia bakterią Helicobacter pylori, wydaje się, że choroba wrzodowa żołądka koni (EGUS – Equine Gastric Ulcer Syndrome) jest w głównej mierze schorzeniem spowodowanym przez człowieka i wynikającym z szeregu czynników:
- Stresu fizycznego i psychicznego
- Chorób podstawowych i stosowanych leków
- Diety i metod żywienia (ograniczonego dostępu do pasz objętościowych, podawania pojedynczych posiłków w dużych odstępach czasu, postu, diet wysokocukrowych oraz braku dostępu do wody).
Spośród wszystkich wymienionych czynników najistotniejszym jest trening, ponieważ w miarę wzrostu obciążeń wzrasta również ryzyko wystąpienia choroby. Opieka nad koniem wrzodowym często wymaga zastosowania leków i wsparcia w postaci programu żywieniowego jak najlepiej imitującego naturalny sposób pobierania pokarmu.
Wysokie zapotrzebowanie na energię u intensywnie trenującego konia oznacza, że jego dieta również musi być wysokoenergetyczna. Naturalnie bogatym źródłem energii jest zboże, które tradycyjnie było wykorzystywane jako główne źródło cukrów. Dodatek zboża do końskiej diety ma swoje dobre strony, jednak w przypadku koni z problemami wrzodowymi musimy ściśle kontrolować jego ilość.
Ziarna zbóż zawierają dużo skrobi – węglowodanu, który jest przekształcany w glukozę stanowiącą paliwo dla mięśni i innych tkanek. Utrzymując zawartość skrobi w jednym posiłku na poziomie 1 grama na kilogram masy ciała konia redukujemy ryzyko podrażnienia błony śluzowej żołądka. Maksymalna zalecana zawartość skrobi to 2 g na kilogram masy ciała konia, gdyż powyżej tej wartości rośnie ryzyko rozwoju wrzodów. I tak, koń o wadze 500 kg powinien dostawać w jednym posiłku 500 g skrobi, a maksymalnie 1000 g.
Rozkład karmień w ciągu dnia również ma wpływ na stan żołądka. Częste podawanie siana powoduje częstsze wydzielanie śliny, która działa zobojętniająco na kwasy wydzielane w żołądku. Ograniczenie ilości siana wywiera znaczny wpływ na kwasowość treści żołądka, dlatego najlepszą metodą żywienia jest wolny dostęp do siana, jeśli tylko jest to możliwe. Minimalna dzienna ilość pasz objętościowych w diecie to 1,5% masy ciała konia, a idealnie powinno to być 2%.
Woda jest równie ważna, dlatego nigdy nie powinno się ograniczać koniowi dostępu do picia. Nie tylko prowadzi to do odwodnienia organizmu, co negatywnie wpływa na wyniki sportowe, ale również – jak udowodniono – jest czynnikiem ryzyka choroby wrzodowej.
Objawy choroby wrzodowej u koni
Istnieje wiele klinicznych objawów i symptomów, według których możemy określić, czy koń ma wrzody żołądka. Oto one:
- Słabe wyniki sportowe
- Kolki
- Słaby apetyt
- Zmiany w zachowaniu
- Słaba kondycja
- Podkasany brzuch
- Matowa sierść
Ważne jest, by pamiętać, że u wielu koni powyższe kliniczne objawy mogą nie występować wcale.
W chwili pojawienia się wyraźnych symptomów proces chorobowy może już być zaawansowany i trudniejszy go wyleczenia. Obecność wrzodów można potwierdzić, oglądając wnętrze żołądka przez endoskop, ale niektóre zewnętrzne objawy również mogą stanowić wskazówkę, że koń ma wrzody.
Ustalanie odpowiedniej diety
Ziarna zbóż można zastąpić innymi źródłami energii, takimi jak tłuszcze (z otrębów ryżowych, siemienia lnianego i olejów) lub łatwostrawne włókno (z łuski sojowej, wysłodków buraczanych i mączki z lucerny). Dieta łącząca wszystkie te pasze z ziarnem zbóż korzystnie wpłynie na żołądek, nie pogarszając wyników sportowych konia. Przykłady takich pasz to niskoskrobiowe, bezowsowe pasze dla koni RED MILLS Horse Care 10 i RED MILLS Horse Care 14, zawierające lucernę, wysłodki buraczane i olej sojowy, a także dodatek specjalnie skomponowanej mieszanki ziaren zbóż. Z kolei dla koni wyścigowych wymagających paszy niskoskrobiowej, ale o wysokim poziomie energii, firma RED MILLS opracowała paszę Pro Fibrer Race Cubes z dodatkiem soi i lucerny.
Owrzodzenie żołądka często idzie w parze ze słabą kondycją lub trudnościami w utrzymaniu prawidłowej wagi, więc bogata w składniki pokarmowe dieta będzie bardzo korzystna dla zdrowia końskiego przewodu pokarmowego. Dodatek drożdży pozytywnie wpłynie na trawienie włókna i wchłanianie substancji odżywczych, a prebiotyki, takie jak fruktooligosacharydy i mannanooligosacharydy, sprzyjają namnażaniu się pożytecznych bakterii jelitowych i wiążą patogeny, co przywraca równowagę i oczyszcza jelita. Preparat Foran Nutri Gard na bazie prebiotyków i łatwostrawnego włókna został opracowany specjalnie z myślą o potrzebach żywieniowych koni skłonnych do wrzodów, w tym wyczynowych i wyścigowych. Przy chorobie wrzodowej często dochodzi do zaburzeń trawienia i wchłaniania składników pokarmowych, więc takie konie będą potrzebowały wsparcia żywieniowego w postaci preparatów mineralno-witaminowych (na przykład Foran Chevinal), natomiast koniom niechętnie jedzącym i łatwo stresującym się warto podawać B-Complete – suplement zawierający witaminy z grupy B, podtrzymujący apetyt i wspierający równowagę mikroflory jelitowej.
Najlepszym sposobem zapobiegania wrzodom żołądka jest zapewnienie koniowi namiastki stylu życia konia wolno żyjącego, czyli umożliwienie stałego dostępu do paszy objętościowej, częste karmienie małymi porcjami paszy po to, by stymulować produkcję śliny, która jest najlepszym naturalnym środkiem zobojętniającym kwasy żołądkowe, a ponadto często podawać małe porcje pasz treściwych zawierających mało skrobi i dużo włókna.
https://redmills.ie/blog/2015/11/04/gastric-ulcers-horses-symptoms-causes-treatment/
