Wrzody żołądka to często spotykana choroba, która dotyka najczęściej dorosłych koni wyczynowych, ale nie tylko. Niedawno przeprowadzone badania wykazały, że ponad 90% koni wyścigowych w treningu cierpi na wrzody, jednak nie ma zewnętrznych objawów tej choroby.
Oto zestaw przydatnych porad, dzięki którym łatwiej będzie zauważyć pierwsze objawy i jak najlepiej zadbać o zdrowie końskiego żołądka i układu trawiennego.
Przyczyny wrzodów żołądka u koni
W przeciwieństwie do wrzodów żołądka u ludzi, które są efektem zakażenia bakterią Helicobacter pylori, wydaje się, że choroba wrzodowa żołądka koni (EGUS – Equine Gastric Ulcer Syndrome) jest w głównej mierze schorzeniem spowodowanym przez człowieka i wynikającym z szeregu czynników:
- Stresu fizycznego i psychicznego
- Chorób i stosowanych leków
- Diety i metod żywienia (ograniczonego dostępu do siana i/lub trawy, podawania posiłków treściwych w dużych odstępach czasu, postu, diet wysokocukrowych oraz braku dostępu do wody).
Spośród wszystkich wymienionych czynników najistotniejszym jest trening, ponieważ im intensywniejszy trening, tym większe ryzyko wystąpienia choroby. Opieka nad koniem wrzodowym często wymaga zastosowania leków i wsparcia w postaci programu żywieniowego jak najlepiej imitującego naturalny sposób pobierania pokarmu.
Intensywnie trenujący koń potrzebuje sporo energii, więc jego dieta również musi być wysokoenergetyczna. Głównym źródłem łatwo dostępnej energii są zboża. Dodatek zboża do końskiej diety ma swoje dobre strony, jednak w przypadku koni z problemami wrzodowymi musimy ściśle kontrolować jego ilość.
Ziarna zbóż zawierają dużo skrobi, która jest przekształcana w glukozę stanowiącą paliwo dla mięśni i innych tkanek. Utrzymując zawartość skrobi w jednym posiłku na poziomie 1 grama na kilogram masy ciała konia redukujemy ryzyko podrażnienia błony śluzowej żołądka. Maksymalna zalecana zawartość skrobi to 2 g na kilogram masy ciała konia, gdyż powyżej tej wartości rośnie ryzyko rozwoju wrzodów. I tak, koń o wadze 500 kg powinien dostawać w jednym posiłku 500 g skrobi, a maksymalnie 1000 g.
Rozkład karmień w ciągu dnia również ma wpływ na stan żołądka. Częste podawanie siana powoduje częstsze wydzielanie śliny, która działa zobojętniająco na kwasy wydzielane w żołądku. Ograniczenie ilości siana wywiera znaczny wpływ na kwasowość treści żołądka, dlatego najlepszą metodą żywienia jest wolny dostęp do siana, jeśli tylko jest to możliwe. Minimalna dzienna ilość pasz objętościowych w diecie to 1,5% masy ciała konia, a idealnie powinno to być 2%.
Woda jest równie ważna, dlatego nigdy nie powinno się ograniczać koniowi dostępu do picia. Nie tylko prowadzi to do odwodnienia organizmu, co negatywnie wpływa na wyniki sportowe, ale również – jak udowodniono – jest czynnikiem ryzyka choroby wrzodowej.
Objawy choroby wrzodowej u koni
Istnieje wiele klinicznych objawów i symptomów, według których możemy określić, czy koń ma wrzody żołądka. Oto one:
- Słabe wyniki sportowe
- Kolki
- Słaby apetyt
- Zmiany w zachowaniu
- Słaba kondycja
- Podkasany brzuch
- Matowa sierść
Ważne jest, by pamiętać, że u wielu koni powyższe kliniczne objawy mogą nie występować wcale.
W chwili pojawienia się wyraźnych symptomów proces chorobowy może już być zaawansowany i trudniejszy go wyleczenia. Obecność wrzodów można potwierdzić, oglądając wnętrze żołądka przez endoskop, ale niektóre zewnętrzne objawy również mogą stanowić wskazówkę, że koń ma wrzody.
Ustalanie odpowiedniej diety
Ziarna zbóż można zastąpić innymi źródłami energii, takimi jak tłuszcze (z otrębów ryżowych, siemienia lnianego i olejów) lub łatwostrawne włókno (z łuski sojowej, wysłodków buraczanych i mączki z lucerny). 
Dieta łącząca wszystkie te pasze z ziarnem zbóż korzystnie wpłynie na żołądek, nie pogarszając wyników sportowych konia. Przykłady takich pasz to niskoskrobiowa, bezowsowa pasza dla koni GAIN Easy Go Cubes zawierającą lucernę, wysłodki buraczane i olej sojowy. Z kolei dla koni wyścigowych wymagających paszy niskoskrobiowej, ale o wysokim poziomie energii, firma GAIN opracowała paszę Freedom Cubes z dodatkiem łuski sojowej i lucerny.
Konie wrzodowe często mają słabą kondycję lub trudności z utrzymaniem prawidłowej wagi, więc bogata w składniki pokarmowe dieta będzie bardzo korzystna dla zdrowia końskiego przewodu pokarmowego. Dodatek drożdży pozytywnie wpływa na trawienie włókna i wchłanianie substancji odżywczych, a prebiotyki sprzyjają namnażaniu się pożytecznych bakterii jelitowych i wiążą szkodliwe substancje, co przywraca równowagę i oczyszcza jelita. Preparat Derbymed Ulcosan na bazie prebiotyków i łatwostrawnego włókna został opracowany specjalnie z myślą o potrzebach żywieniowych koni skłonnych do wrzodów, w tym wyczynowych i wyścigowych. Przy chorobie wrzodowej często dochodzi do zaburzeń trawienia i wchłaniania składników pokarmowych, więc takie konie będą potrzebowały wsparcia żywieniowego w postaci preparatów mineralno-witaminowych (na przykład Derbymed Viverosan), natomiast koniom niechętnie jedzącym i łatwo stresującym się warto podawać Derbymed Equikolan – suplement podtrzymujący apetyt i wspierający równowagę mikroflory jelitowej.
Najlepszym sposobem zapobiegania wrzodom żołądka jest zapewnienie koniowi namiastki stylu życia konia wolno żyjącego, czyli umożliwienie stałego dostępu do paszy objętościowej, częste karmienie małymi porcjami paszy po to, by stymulować produkcję śliny, która jest najlepszym naturalnym środkiem zobojętniającym kwasy żołądkowe, a ponadto często podawać małe porcje pasz treściwych zawierających mało skrobi i dużo włókna.
https://redmills.ie/blog/2015/11/04/gastric-ulcers-horses-symptoms-causes-treatment/
