“Ubieranie” koni w zimie może stanowić wyzwanie dla naszej cierpliwości i uporu, ale koniom derkowanym jest cieplej i nie tracą one aż tyle energii co ich chodzący “nago” współtowarzysze. Termoregulacja w zimie stanowi dla konia spory wydatek energetyczny. W jaki sposób derkowanie wpływa na spożycie siana i zmiany kondycji w okresie, gdy temperatura mocno spada?
Grupa badaczy postanowiła sprawdzić jak wygląda zużycie siana, faktyczna zmiana kondycji oraz zmiana wyniku oceny kondycji u koni derkowanych i niederkowanych żyjących w zachodniej części stanu Wisconsin.*
Badanie przeprowadzono na 16 dorosłych koniach różnych ras. Osiem z nich nosiło derkę, a pozostałe osiem nie było derkowanych. Derki zakładano dopiero wtedy, gdy temperatura powietrza spadła poniżej 5°C. Średni wynik oceny kondycji przed rozpoczęciem badania wynosił 5,5, co odpowiada otłuszczeniu umiarkowanemu do średniego.
Konie utrzymywano na padokach wyposażonych w wiaty i karmiono sianem z mieszanki motylkowych z trawami. Baloty siana ważono przed podaniem ich koniom, wkładano do siatek o oczkach 4,45 x 4,45 cm i umieszczano w okrągłych paśnikach, aby zapobiec stratom paszy. Pozostałości siana w paśniku również ważono. Faktyczną ilość zjedzonego siana obliczano na podstawie różnicy pomiędzy całkowitą masą siana przed rozpoczęciem karmienia a masą pozostałości w paśniku po zakończeniu badania. Różnicę następnie dzielono przez liczbę kilogramów będącą sumą mas ciała koni przebywających na padoku.
Badanie podzielono na trzy okresy na podstawie szybkości wyjadania każdego z podanych balotów.
- Pierwszy okres: 29 grudnia – 6 stycznia, średnia temperatura -2,7°C
- Drugi okres: 7 stycznia – 12 stycznia, średnia temperatura -8,5°C
- Trzeci okres: 12 stycznia – 21 stycznia, średnia temperatura -12°C
Podczas całego okresu trwania badania temperatura zmieniała się w zakresie od 5°C do -23°C.
Konie derkowane dziennie zjadały średnio porcję siana równą 2,3% ich masy ciała, podczas gdy u koni niederkowanych było to 2,5% ich masy ciała. Dla derkowanego konia o wadze 476 kg oznaczało to 11 kg siana dziennie, natomiast dla konia niederkowanego – 12 kg dziennie, a zatem prawie o 0,9 kg siana dziennie więcej.
Wyniki badania sugerują więc, że konie derkowane nie tracą tak łatwo energii cieplnej, dzięki czemu jedzą mniej siana. Pod koniec okresu badania konie z tej grupy przybrały na wadze o średnio 7,3 kg, jednak nie zanotowano różnicy w poziomie otłuszczenia pomiędzy obiema grupami, a końcowy wynik oceny kondycji obu grup również się nie zmienił w porównaniu z wynikiem sprzed rozpoczęcia badania.
Zdrowe konie posiadają niewiarygodną odporność na niskie temperatury, szczególnie jeśli są przyzwyczajone do takiego klimatu lub doskonale wykorzystują paszę, jednak niektóre osobniki mogą być szczególnie wrażliwe na zimno. Jak możemy rozpoznać, kiedy koniowi potrzebna jest dodatkowa ochrona w postaci derki?
- Jeśli koń nie ma swobodnego dostępu do osłony przed zimnym wiatrem i opadami (otwartej stajni lub wiaty), derka może się przydać, ponieważ konie lepiej radzą sobie z zimnem, kiedy ich sierść jest sucha.
- Jeśli koń ma dreszcze z zimna, derka i dodatkowa porcja siana pomogą mu chronić się przed przemarznięciem. Siano pomoże podtrzymać fermentację włókna w jelicie grubym i ślepym, co z kolei nasili wydzielanie ciepła w przewodzie pokarmowym.
- Derka może się przydać również wtedy, jeśli koń jest zbyt chudy. Trzeba jednak zachować ostrożność przy derkowaniu, aby uniknąć otarć skóry na wystających kościach, na przykład w okolicy barku, kłębu i guzów biodrowych.
- Konie starsze i mające cienką skórę również mogą mieć trudności z utrzymaniem kondycji w zimie, więc derka i u nich będzie wskazana.
- Konie golone z pewnością będą potrzebowały ochrony w postaci derki, podobnie jak konie skłonne do problemów skórnych związanych z wilgocią, takich jak oparzenie deszczem.
- Derkowanie wymaga pewnego zaangażowania ze strony właściciela, ponieważ należy dołożyć wszelkich starań, by derka stale była dobrze dopasowana i założona, a także wymieniana zależnie od aktualnej pogody.
Niektóre konie dobrze utrzymują kondycję w zimie, jedząc wyłącznie pasze objętościowe, szczególnie jeśli mogą jeść do woli. Trzeba jednak pamiętać, że siano jest wprawdzie absolutną podstawą końskiej diety, ale nie zawiera kompletu witamin i minerałów koniecznych dla optymalnego stanu zdrowia zwierzęcia. Dlatego też takim koniom należy zapewnić dodatek balancera do paszy objętościowej, pochodzącego od renomowanego producenta, takiego jak na przykład Simple System Simple Balance+. Z kolei inne, poza dobrym sianem, będą wymagały dodatku kalorycznej paszy treściwej, na przykład RED MILLS 14% Conditioning Mix.
*DeBoer, M., A. Konop, B. Fisher, and K. Martinson. Dry matter intake, body weight, and body condition score of blanketed and nonblanketed horses in the upper Midwest. Journal of Equine Veterinary Science 94:103239.
https://ker.com/equinews/winter-care-of-horses-blankets-and-body-condition/
