Jazda na koniach, którym brakuje “energii życiowej”, może być trudna i zniechęcająca. Aby móc efektywnie pracować, koń musi być przed łydką i mieć odpowiednio dużo (ale nie za dużo) “pary”. Lenistwo naszego konia może mieć kilka przyczyn, a logicznie myśląc pierwszą z nich, którą powinniśmy wykluczyć, są problemy zdrowotne (np. problemy z zębami, grzbietem, wrzodami żołądka, schorzenia układu oddechowego lub infekcje wirusowe). Koń może czuć się źle również z innych powodów, takich jak słaba kondycja, brak sprawności fizycznej, nieprawidłowa dieta, a także w niektórych przypadkach — najzwyklejsza nuda.
Kondycja i tonus mięśni
Jeśli nasz koń waży więcej niż powinien, może być mniej entuzjastycznie nastawiony do pracy i może być mu ciężej wykonywać ćwiczenia niż koniowi w prawidłowej kondycji. Priorytetem powinno być więc odchudzanie z jednoczesną pracą nad sprawnością fizyczną. Konie przybierają na wadze wtedy, kiedy dawka energii (kalorii) w diecie przekracza ich aktualne zapotrzebowanie, dlatego też karmienie otyłego i leniwego konia pasza wysokoenergetyczną nie rozwiąże problemu. W rzeczywistości takie postępowanie spowoduje dalsze przybieranie na wadze i nasili problem. Dobrze wykorzystujące pasze konie, które pracują lekko lub średnio intensywnie raczej nie będą potrzebowały dużych porcji paszy treściwej. W zamian przyda im się koncentrat składników odżywczych, taki jak RED MILLS Grocare Balancer, lub porządny suplement o szerokim spektrum działania, na przykład Foran Equine Chevinal.
Z drugiej strony koniowi, który jest zbyt chudy lub nie ma wypracowanych mięśni grzbietu, może brakować zapasów energii i siły do pracy, szczególnie jeśli prosimy go o dłuższy wysiłek. Dieta o większym poziomie energii, bogata w wysokiej jakości białko, sprawi, że taki koń przytyje, a jego tonus mięśni się poprawi. Wybór najlepszej do tego celu paszy będzie zależał od aktualnej kondycji zwierzęcia oraz od jego temperamentu. Na przykład pasza RED MILLS Horse Care 10 Cubes może wystarczyć koniowi pobudliwemu, który do tej pory dostawał wyłącznie zwykłą paszę treściwą, podczas gdy bardzo słaby osobnik skorzysta bardziej z żywienia wysokoenergetyczną paszą specjalną, przeznaczoną do intensywnej poprawy kondycji, na przykład z RED MILLS Conditioning Mix. Konie o słabym umięśnieniu grzbietu mogą również skorzystać z takich preparatów jak Foran Equine Muscle Max – smakowity suplement w płynie, oparty na unikalnej kombinacji składników: L-lizyny wspierającej rozbudowę beztłuszczowej masy mięśniowej, witamin z grupy B utrzymujących prawidłowy apetyt, oraz ważnych antyoksydantów: witaminy E i selenu, chroniących komórki mięśni przed uszkodzeniami.
Sprawność fizyczna
Powinniśmy się upewnić, że poziom sprawności fizycznej konia odpowiada intensywności wysiłku, jaki ma wykonywać, ponieważ może to uczynić ogromną różnicę w jakości jego pracy. Po pierwsze, koń niewytrenowany będzie się wprawdzie szybko męczył pracą, ale wraz z poprawą jego sprawności fizycznej wzrośnie też jego poziom energii. Trzeba pamiętać, że kiedy zwiększamy intensywność treningu lub wydłużamy czas trwania pracy, organizm konia będzie potrzebował czasu na adaptację do wysiłku, więc na początku zwierzę może się czuć nieco osłabione. Najlepszy dla danego konia program treningowy będzie zależał od rodzaju i intensywności pracy, jaką ma wykonywać zwierzę. Przykładowo, intensywne i krótkie treningi będą idealne dla konia-skoczka, ale koń przeznaczony do WKKW lub do rajdów będzie potrzebował pracy mniej intensywnej, ale trwającej dłużej.
Pasza objętościowa
Odpowiednia dawka paszy objętościowej jest kluczowa dla zdrowia i możliwości fizycznych konia. Pasze objętościowe, a dokładniej zawarte w nich włókno roślinne, powinny stanowić podstawę każdej końskiej diety, a koń powinien je otrzymywać do woli. Włókno paszowe to ważne źródło energii i dostarcza tzw. energii wolno uwalnianej, pochodzącej ze stopniowej bakteryjnej fermentacji włókna zachodzącej w jelicie grubym. Ponadto wypełnione włóknistą masą roślinną jelito grube i ślepe zatrzymuje wodę i elektrolity, dzięki którym organizm konia jest odpowiednio nawodniony. Paszę objętościową dla danego konia należy wybierać bardzo rozważnie, ponieważ na przykład siano z późnego skosu nadaje się idealnie dla koni dobrze wykorzystujących paszę, ale dla konia wymagającego przytycia i poprawy kondycji lepsze będzie siano z rajgrasu z pierwszego skosu lub sianokiszonka.
Witaminy i minerały
Optymalna dawka witamin i minerałów jest kluczowa dla ogólnego stanu zdrowia konia i jego zdolności do pracy. Nawet niewielkie niedobory lub nieprawidłowości we wzajemnych proporcjach mikroskładników odżywczych mogą sprawić, że koń będzie leniwy w ruchu. Na przykład witaminy z grupy B są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania ścieżek metabolicznych odpowiedzialnych za pozyskiwanie energii, podczas gdy miedź jest niezbędna do syntezy hemoglobiny, która transportuje tlen z płuc. Niski poziom hemoglobiny oznacza, że organizm konia nie otrzymuje wystarczającej dawki tlenu, co kończy się szybszym męczeniem się i słabością. Antyoksydanty, w tym witamina E i selen, są równie ważne, ponieważ w czasie wysiłku w organizmie powstają wolne rodniki tlenowe, które mogą przyczyniać się do szybszego męczenia się mięśni.
Aby upewnić się, że nasz koń otrzymuje wystarczającą dawkę mikroskładników odżywczych, musimy przyjrzeć się zaleceniom dotyczącym karmienia, zawartym na etykiecie worka z paszą. Jeśli okaże się, że dawka paszy, jaką otrzymuje dany koń, jest mniejsza od zalecanej, musimy uzupełnić brakujące składniki za pomocą specjalnego balancera do paszy lub suplementu mineralno-witaminowego (na przykład RED MILLS Grocare lub Foran Equine Chevinal). W niektórych przypadkach być może trzeba będzie dodać do dawki konkretne witaminy i składniki mineralne. Przykładowo, konie wybredne lub niechętnie jedzące, co zwykle dotyczy koni w intensywnym treningu, skorzystają ze specjalnego suplementu z witaminami z grupy B – Foran Equine B-Complete.
Woda i elektrolity
Konie pozbywają się nadmiaru ciepła z organizmu głównie poprzez pocenie się. Jeśli nie zaradzimy utracie wody i elektrolitów wraz z potem, dojdzie do odwodnienia, obniżenia wydolności i wytrzymałości, a nawet do dysfunkcji mięśniowych. Odwodnienie na poziomie 2% masy ciała konia negatywnie wpływa na jego poziom energii do pracy. Aby utrzymać nawodnienie końskiego organizmu na odpowiednim poziomie powinniśmy się upewnić, że koń zawsze ma dostęp do świeżej i czystej wody pitnej oraz do lizawki, z której bez problemu korzysta, a także, że dostaje preparat elektrolitowy stosownie do jego potrzeb.
Wszystkie pasze RED MILLS zawierają sól. Jeśli dany koń otrzymuje odpowiednio dużą dawkę paszy treściwej, przypuszczalnie nie będzie potrzebował dodatku soli. Jednak dobrze wykorzystujące paszę konie, które pracują niezbyt intensywnie i dostają mniej paszy niż zalecana przez producenta dawka, będą wymagały dodatku soli. Można dodać soli do paszy treściwej (1 płaska łyżka stołowa dziennie dla konia o wadze 500 kg) lub udostępnić koniowi lizawkę solną.
Koniom w średnio intensywnym lub intensywnym treningu oraz tym, które mocno się spociły, należy podać suplement elektrolitowy. Wybór optymalnego suplementu i częstość podawania zależą od indywidualnych potrzeb konia, dlatego najlepiej jest skonsultować się z doświadczonym doradcą żywieniowym. Koń pracujący średnio lub bardzo intensywnie skorzysta z codziennej dawki elektrolitów Foran Equine Equi-Lyte, a podczas zawodów warto mu podać koncentrat elektrolitowy Foran Equine Refuel Gel.
Źródła energii
Jeśli pomimo zastosowania wszystkich powyższych porad koniowi nadal brakuje “pary”, być może warto rozważyć zmianę paszy na taką, która stanowi źródło energii szybko uwalnianej. Takie produkty jak RED MILLS Competition 12 Cubes oraz Mix często pomagają leniwym koniom nabrać wigoru. Można je również podawać w niewielkich ilościach (około 200 g dziennie) koniom łatwo tyjącym, a niektórzy jeźdźcy przekonują się, że taki posiłek bezpośrednio przed treningiem ma zbawienny wpływ na leniwego wierzchowca. Koniom potrzebującym tego dodatkowego zastrzyku energii przed startem możemy też podać Foran Equine Pre-Fuel – oparty na łatwo przyswajalnych aminokwasach suplement dla koni sportowych.
Pamiętajmy jednak, że żadna pasza nie jest w stanie zmienić charakteru konia – niezależnie od tego, co wsypiemy do żłobu, nasz koń nie zmieni się dzięki temu z powolnego półkrewka w gorącego folbluta i odwrotnie!
Inne wskazówki
Konie często nudzą się, jeśli chcemy, by codziennie wykonywały taki sam rodzaj pracy, więc warto upewnić się, że trening jest urozmaicony i obejmuje jazdę na maneżu, jazdę w terenie, pracę na wzniesieniach oraz, jeśli to możliwe, skoki przez przeszkody.
Podróże na dłuższych dystansach również mogą pozbawić konia energii, ponieważ utrzymywanie równowagi w czasie jazdy przyczepą lub koniowozem wymaga znacznego wysiłku, a jedna godzina podróży równa się jednej godzinie bardzo aktywnego stępa. Zwykle podniecenie towarzyszące wyjazdowi z dala od domu przeważa nad jakimkolwiek zmęczeniem, lecz jeśli tak się nie dzieje, postarajmy się przybyć na miejsce przed czasem długo przed startem, a także nie męczyć konia nadmiernie podczas rozgrzewki.
https://redmills.ie/blog/expert-advice/advice/Feeding-laid-back-horse/
