Żywienie odsadków jest bardzo istotną kwestią, szczególnie o tej porze roku, kiedy większość z nich oczekuje na odsadzenie lub jest już odsadzona od matek.
Sześciomiesięczne źrebię osiąga 84% wzrostu dorosłego konia, ale tylko 46% jego wagi. W czasie pomiędzy odsadzeniem a ukończeniem pierwszego roku życia masa jego szkieletu wzrasta aż o 10%
Żywienie koni w początkowym okresie ich życia wymaga mnóstwa starań, ale robiąc to prawidłowo położymy solidne fundamenty pod długą i pełną sukcesów karierę sportową dorosłego konia.
Kluczowe w żywieniu odsadków elementy to dobrej jakości białko o właściwym składzie aminokwasowym oraz perfekcyjnie zbilansowane witaminy i minerały, trzeba więc pamiętać, że muszą się one znajdować także w paszach objętościowych. Żywienie odsadków i klaczy źrebnych sianem jak najlepszej jakości opłaci się na dłuższą metę, ponieważ pasze objętościowe to najważniejszy element diety każdego konia, a odsadzone od matek źrebięta nie są tu żadnym wyjątkiem.
Paszą objętościową z wyboru dla odsadków, które nie są przeznaczone do sprzedaży jako roczniaki, jest trawa pastwiskowa, jednak z upływem czasu jej wartość odżywcza zaczyna spadać, więc źrebięta będą potrzebowały dodatku siana lub sianokiszonki. Z kolei odsadki przeznaczone do sprzedaży spędzają więcej czasu w stajni, a więc ich dieta opiera się przede wszystkim na dobrym sianie. Karmienie źrebiąt suchymi paszami objętościowymi jest łatwe w teorii, ale tak naprawdę niewiele z nich będzie chętnie jadło siano czy sianokiszonkę. Prawdopodobnie dzieje się tak dlatego, iż przed odsadzeniem źrebię wraz z klaczą korzysta głównie z pastwiska, przez co nie jest przyzwyczajone do jedzenia innej paszy objętościowej.
Jeśli źrebięta niezbyt chętnie jedzą siano, należy rozważyć inne opcje żywieniowe – zamianę siana na sianokiszonkę, wydłużenie czasu spędzanego na pastwisku, podawanie do boksu koszonej trawy lub dodatek sieczki z lucerny do paszy treściwej. Najważniejszą sprawą w żywieniu odsadków jest to, by upewnić się, że jedzą one wystarczająco dużo włókna, ponieważ zbyt mała ilość tego składnika może prowadzić do problemów trawiennych, rozwoju wrzodów żołądka lub biegunki i utraty wagi. U takich źrebiąt energia z pasz treściwych nie jest efektywnie wykorzystywana do budowy umięśnienia, przez co najbardziej kosztowny składnik ich diety ulega zaprzepaszczeniu.
Większość źrebiąt przyzwyczaja się do pasz treściwych, podjadając ze żłobu klaczy, natomiast tym, które niezbyt często miały do tego okazję, powinno się jeszcze przed odsadzeniem zacząć podawać musli lub granulat, co obniża stres źrebięcia, ogranicza ryzyko problemów trawiennych oraz zapobiega nadmiernej utracie wagi po odsadzeniu. Utrata masy ciała lub “regres w rozwoju” na ogół wynikają ze stresu po rozłące z matką i konieczności adaptacji do nowego środowiska i\lub nowych warunków utrzymania. Źrebięta, które miały okazję podjadać matce pasze treściwe, powinny nadal otrzymywać taką samą paszę przez pierwsze tygodnie po odstawieniu od klaczy. Po tym okresie należy stopniowo zacząć wprowadzać pasze dla koni zawierające więcej białka, na przykład GAIN Prep ‘n’ Condition Mix. Trzeba jednak pamiętać, że odsadzone źrebięta nie potrzebują tak dużo paszy jak ich matki!
Białko to składnik kluczowy dla rozwoju młodego organizmu, ale musi ono być doskonałej jakości. Na ogół do prawidłowego wzrostu odsadki potrzebują około 18% białka w diecie. Ważne jest, by dane źródło protein zawierało niezbędne aminokwasy, takie jak lizyna, gwarantujące prawidłowe tempo rozwoju młodych koni. Z kolei źrebiętom późno urodzonym lub takim, których wzrost uległ zahamowaniu, posłuży pasza o jeszcze wyższym poziomie białka, którą należy im podawać do siódmego, a nawet do dziewiątego miesiąca życia.
Pasze przeznaczone dla źrebiąt i roczniaków mają im dostarczać dużej ilości białka, witamin i minerałów. Aby uzyskać optymalne efekty należy ważyć… wszystko, zarówno miarki paszy, jak i same źrebięta. Na ogół optymalna dawka paszy dla źrebiąt to 250 gramów na każde 100 kg masy ciała zwierzęcia, co oznacza, że większość z nich na jedno karmienie będzie dostawać około połowę miarki, a nie całe wiadro jedzenia. Przekarmianie odsadków może mieć katastrofalne skutki: problemy ze stawami, osteochondrozę, zespół wobblera i wiele innych schorzeń potencjalnie śmiertelnych, a na pewno ograniczających wartość użytkową takiego konia.
Źle zbilansowana dawka minerałów i witamin również może być przyczyną problemów źle wróżących przyszłej karierze sportowej, a nawet życiu danego konia. Właściwy balans tych składników zapewniają pasze treściwe przeznaczone specjalnie dla młodzieży w okresie wzrostu. Pasze objętościowe, którymi karmimy odsadki, również powinny zawierać prawidłowe proporcje witamin i minerałów, więc należy je przeanalizować pod kątem zawartości tych składników. Niektóre obszary kraju charakteryzują się bardzo małym poziomem miedzi w glebie i roślinach.* Niedobory tego pierwiastka są dobrze udokumentowane w badaniach naukowych i u źrebiąt oraz roczniaków skutkują ortopedycznymi zaburzeniami rozwojowymi. Warto zatem sprawdzić, czy nasza hodowla nie znajduje się w rejonie ubogim w miedź.
Najlepszą zasadą w żywieniu źrebiąt jest indywidualne podejście do każdego zwierzęcia. W każdej grupie różne osobniki na różnych etapach rozwoju mogą mieć różne potrzeby, dlatego źrebięta rosnące w podobnym tempie warto umieszczać w jednej grupie, dzięki czemu ich żywienie będzie maksymalnie efektywne. Przydział źrebiąt do danej grupy niekoniecznie musi odbywać się na podstawie wieku, ponieważ jedne rozwijają się szybciej, podczas gdy innym dojście do takiego samego etapu zajmuje więcej czasu. Trzeba regularnie oceniać stopień rozwoju na podstawie stanu linii grzbietu, kondycji ogólnej oraz ewentualnych problemów ze stawami, oraz dokonywać koniecznych przeniesień pomiędzy grupami.
* Poza niektórymi obszarami na terenie województw dolnośląskiego i małopolskiego, większość gleb w Polsce jest uboga w miedź (przyp.tłum.)
https://redmills.ie/blog/2016/10/06/top-tips-feeding-weanling-foals/
