💕 Dzięki opartym na nauce wskazówkom żywieniowym wspieramy Ciebie i Twojego konia przy każdym wyzwaniu 💕
Jeszcze wczoraj Twój koń czuł się świetnie.
Dziś przerzuca ciężar z nogi na nogę, niechętnie się porusza, a Ty zastanawiasz się, czy te dodatkowe smakołyki lub nieograniczony dostęp do soczystej trawy to był dobry pomysł.
Brzmi znajomo?
Nie jesteś sama. Ochwat dotyka tysiące koni rocznie, a oto czego większość jeźdźców nie zdaje sobie sprawy: związek między tym, co trafia do żłobu Twojego konia, a zdrowiem jego kopyt jest bardziej istotny niż myślisz.
Dlaczego każdy właściciel konia sportowego powinien dbać o zapobieganie ochwatowi
Myślisz, że ochwat zdarza się tylko otyłym kucom na wiosennej trawie? Pomyśl jeszcze raz.
Ta bolesna choroba może wykluczyć z treningów każdego konia – od koni rekreacyjnych po kandydatów do medalu olimpijskiego. Blaszki tworzywa – te delikatne tkanki łączące ścianę kopyta z kością kopytową – mogą ulec zapaleniu i uszkodzeniom szybciej, niż sobie wyobrażasz.
Oto dlaczego jest to kluczowe dla koni sportowych:
• Stres związany z zawodami zwiększa ryzyko ochwatu
• Wysokoenergetyczne diety potrzebne do osiągania wyników mogą wywoływać epizody choroby
• Nawet łagodne przypadki ochwatu mogą być końcem kariery, jeśli nie będą właściwie leczone
• Powrót do zdrowia często oznacza całe miesiące przerwy w treningu
Przerażające? Wiele przypadków zaczyna się od czegoś tak prostego jak niewłaściwy rodzaj skrobi w codziennej paszy Twojego konia.
Co mówi nauka o ochwacie związanym z paszą
Tutaj robi się interesująco.
Kiedy konie spożywają duże ilości szybko fermentujących węglowodanów – czyli cukry proste i skrobię – ich jelito grube wchodzi na najwyższe obroty. To tworzy kaskadę reakcji zapalnych, które mogą dotrzeć do wrażliwych blaszek tworzywa w kopytach.
Badania z Uniwersytetu Queensland wykazały, że konie karmione dietami wysokoskrobiowymi były 3,5 razy bardziej narażone na ryzyko rozwoju ochwatu w porównaniu z tymi na dietach wysokobłonnikowych, niskoskrobiowych.
To nie tylko kwestia tego, ile Twój koń je – to kwestia rodzaju energii, jaką otrzymuje, i jak jego układ trawienny ją przetwarza.
Sygnały ostrzegawcze, które możesz przegapić
Większość jeźdźców czeka, aż ich koń będzie wyraźnie kulawy, zanim połączy kropki i skojarzy fakty. Tymczasem ochwat często zaczyna się od bardzo subtelnych sygnałów, zanim pojawią się te oczywiste.
Wczesne objawy obejmują:
• Niechęć do skręcania na twardych powierzchniach – szczególnie zauważalna w jednym kierunku
• Krótszy wykrok – szczególnie widoczny w chodach zebranych
• Wzmożone tętno palcowe – to pulsowanie, które możesz wyczuć w okolicy pęciny
• Gorące kopyta – nawet bez widocznej kulawizny
• Zmiany postawy – przerzucanie ciężaru z nogi na nogę, klasyczna postawa przedsiebna
• Opór przy podnoszeniu kopyt – mocniejszy nacisk na podeszwę
💡 Najczęściej pomijany objaw?
Zmiana zachowania pod siodłem, która wygląda jak „zły dzień” – a tak naprawdę może być wynikiem bólu.
Rodzaje paszy i ryzyko ochwatu: Co musisz wiedzieć
Nie wszystkie pasze mają taką samą wartość, jeśli chodzi o zapobieganie ochwatowi.
Nie każda pasza jest stworzona z myślą o ochronie kopyt.
❗ Pasze wysokiego ryzyka
- Koncentraty zbożowe bogate w skrobię
- Słodkie musli, owies, mieszanki na bazie kukurydzy
- Produkty z poziomem skrobi powyżej 45%
⚠️ Opcje umiarkowanego ryzyka
- Komercyjne pasze z kontrolowanym poziomem skrobi (poniżej 39%)
- Dają energię, ale z mniejszym skokiem poziomu glukozy
✅ Bezpieczniejsze alternatywy
- Diety wysokowłókniste >12% z dodatkiem tłuszczu >6%
- Szczególnie polecane dla koni:
– z zaburzeniami metabolicznymi (EMS, Cushing), gdzie wskazane są pasze o niskim indeksie glikemicznym
– które łatwo przybierają na masie i potrzebują paszy objętościowej bez nadmiaru kalorii z cukru i skrobi (poniżej 10%) - Wybieraj mieszanki, w których energia pochodzi z łatwostrawnego włókna (wysłodki buraczane, łuska sojowa, lucerna) i niskiej ilości tłuszczu roślinnego, zamiast zbożowej skrobi (owies, jęczmień, kukurydza).
Mądre wdrażanie dla koni sportowych
Zarządzanie ryzykiem ochwatu nie oznacza kompromisu w kwestii potrzeb energetycznych Twojego konia.
Częstotliwość karmienia ma znaczenie: Podziel dzienną rację paszy na mniejsze, częstsze posiłki, aby uniknąć przeciążenia układu pokarmowego.
Sezonowe zmiany: Zmniejsz dawkę paszy treściwej w okresach wysokiego ryzyka, takich jak wiosenny wzrost trawy lub dłuższy postój w boksie.
Protokół przed zawodami: Niektórzy jeźdźcy z powodzeniem używają niskoskrobiowych, wysokotłuszczowych źródeł energii 48 godzin przed zawodami, aby utrzymać sprawność konia przy jednoczesnym zmniejszeniu ryzyka zapalenia.
Wskazówka dotycząca wprowadzania nowej paszy: Poświęć 10-14 dni na stopniowe przejście na nową paszę – pośpiech zwiększa ryzyko zaburzeń trawiennych i ryzyko ochwatu.
Częste błędy popełniane nawet przez doświadczonych jeźdźców
• Założenie, że “naturalne” oznacza bezpieczne – Wiosenna trawa może zawierać więcej cukru niż zboże
• Używanie skrobi jako głównego źródła energii – Tłuszcz zapewnia bardziej zrównoważoną energię przy mniejszym stresie metabolicznym
• Ignorowanie szczegółów na etykiecie paszy – “Niski cukier” nie zawsze oznacza niską skrobię
• Kontynuowanie normalnego karmienia podczas stresu – Choroba, podróże i zawody zmieniają skuteczność trawienia
• Traktowanie wszystkich zbóż jednakowo – Owies metabolizuje się inaczej niż kukurydza czy jęczmień
Często zadawane pytania
Od czego koń może dostać ochwatu?
Przyczyny ochwatu związane z paszą obejmują diety wysokoskrobiowe, nagłe zmiany w diecie, dostęp do żyznych pastwisk i nadmierne spożycie zboża. Czynniki nie związane z dietą obejmują stres, chorobę i niektóre leki.
Jaka pasza powoduje ochwat u konia?
Pasze bogate w szybko fermentujące węglowodany – szczególnie te z poziomem skrobi powyżej 25% – stwarzają największe ryzyko. Słodkie pasze i zboża to częste przyczyny ochwatu.
Czego nie powinny jeść konie chore na ochwat?
Unikaj pasz o wysokiej zawartości cukru i skrobi, świeżej trawy w okresach szczytowego wzrostu, smakołyków zawierających melasę lub zboża oraz wszelkich nagłych zmian w diecie.
Czy skrobia jest dobra czy zła dla koni?
Skrobia sama w sobie nie jest zła – liczy się rodzaj i ilość. Konie dobrze tolerują umiarkowane ilości wolno trawionej skrobi (np. owies, pasze mikronizowane).
Natomiast szybko fermentujące skrobie – jak kukurydza, jęczmień czy zbożowe musli z melasą – mogą zaburzać florę jelitową i zwiększać ryzyko ochwatu
Czy koń z ochwatem może jeść trawę?
Kontrolowany dostęp do trawy jest często możliwy, ale timing ma znaczenie. Wczesnoporanne wypasy, gdy poziom cukru w trawie jest niższy, lub ograniczone wypasy z kagańcem mogą być bezpieczniejszymi opcjami.
Na zakończenie
Zrozumienie związku między paszą a ochwatem nie ma na celu Cię straszyć.
Chodzi o świadome decyzje, które pomagają Twojemu koniowi czuć się dobrze, wyglądać świetnie i robić to, co potrafi najlepiej.
Wielu koniom, które przeszły epizody ochwatu, udało się wrócić do aktywności sportowej i nadal osiągają świetne wyniki – dzięki odpowiedniemu żywieniu, zarządzaniu i trosce ich właścicieli.
Masz pytania?
Dzieląc się nimi, pomagasz nie tylko swojemu koniowi – ale też innym dziewczynom, które chcą tego samego. 🐴💬💕
