Ochwat u koni – jak wypasać konie skłonne do ochwatu?

Trawa dla koni skłonnych do ochwatu – tak czy nie? W tym artykule postaramy się nieco rozjaśnić temat.

Garść faktów na temat ochwatu

• Wysoki poziom cukrów w trawie może wywołać ochwat u koni, które maj skłonność do tej choroby.
• Takie konie powinny korzystać z pastwiska w bardzo ograniczonym zakresie lub nie korzystać wcale.
• Wypasać należy pomiędzy godziną 3 w nocy a 10 rano.
• Należy uważnie dobierać gatunki traw na pastwisko dla koni skłonnych do ochwatu.
• Trzeba śledzić warunki pogodowe.
• Nie przepasać pastwiska.
• Stosować kaganiec pastwiskowy.
• Utrzymywać konia w dobrej formie fizycznej.
• Współpracować z lekarzem weterynarii i specjalistą żywieniowym.

Ochwat u koni – co to jest?

Ochwat (rozlane aseptyczne zapalenie tworzywa kopytowego) wiąże się z uszkodzeniem tkanek, które łączą kość kopytową z puszką rogową kopyta.

Objawy choroby to:

• Bolesność kopyt, niechęć do ruchu.
• Tętnienie tętnic palcowych.
• Gorące kopyta.
• Rotacja lub opuszczenie kości kopytowej.

Ochwat ma często bezpośredni związek z żywieniem i dietą konia. Zjedzenie dużej ilości roślin bogatych w cukry proste i skrobię może wywołać atak choroby. Trawy takie jak kupkówka, stokłosa i tymotka zwykle zawierają więcej cukrów.

Czy mój koń ma skłonność do ochwatu?

Wysokocukrowe trawy mogą wywołać ochwat u koni podatnych na tą chorobę, czyli, między innymi, u:

• Koni otyłych, doskonale wykorzystujących paszę.
• Kuców.
• Koni z zespołem metabolicznym.
• Koni, które już wcześniej chorowały na ochwat.

Wypasanie koni podatnych na ochwat

Konie podatne na ochwat powinny korzystać z pastwiska w bardzo ograniczonym zakresie lub nie korzystać wcale. W przypadku koni szczególnie wrażliwych pasienie się w ogóle nie jest możliwe, niezależnie od pory dnia. Oczywiście, te zasady nie dotyczą absolutnie wszystkich koni, jedynie tych wrażliwych. W ich przypadku ani pora dnia, ani pogoda zwykle uznawane za bezpieczne, nie gwarantują, że zawartość szkodliwych cukrów w trawie będzie niższa.

Zawartość cukrów jest największa:

• W młodej trawie (wczesną wiosną oraz podczas odrostu runi po wypasieniu).
• W okresie, kiedy noce są zimne, a dni ciepłe i słoneczne (czyli jesienią i wczesną wiosną).
• Po przymrozkach.
• W czasie suszy.

Kiedy można wypasać konie podatne na ochwat?

Powinny one korzystać z pastwiska wtedy, kiedy zawartość cukrów w trawach jest jak najniższa. Wpływa na nią wiele czynników, w tym:

• Pogoda
• Niekorzystne warunki środowiska, powodujące stres roślin (susza, przymrozek w nocy)
• Faza dojrzałości (etap wzrostu rośliny)
• Pora dnia
• Pora roku

Gdy świeci słońce, rośliny produkują i magazynują cukry, pobierając wodę i dwutlenek węgla i wykorzystując światło słoneczne do fotosyntezy. Zmagazynowane cukry są następnie wykorzystywane w nocy, kiedy roślina rośnie. Zatem poziom cukrów jest wyższy późnym popołudniem, a niższy wczesnym rankiem. Dlatego też konie wrażliwe powinny korzystać z pastwiska pomiędzy godziną 3 w nocy a 10 rano, kiedy trawy zawierają najmniej cukrów.

Do kumulacji cukrów w roślinach dochodzi wtedy, kiedy panują niekorzystne warunki pogodowe, na przykład podczas suszy lub kiedy temperatura powietrza spada poniżej 4,5ºC. Lepiej więc nie wypasać koni podatnych na ochwat, kiedy rośliny przechodzą stres związany z warunkami środowiska.

Chłodna wiosenna i jesienna pogoda również może sprawić, że rośliny będą gromadzić cukier, więc u koni podatnych może wystąpić ochwat. Z kolei okres cieplejszej pogody i brak światła słonecznego (w nocy lub przy pochmurnej pogodzie) to lepsze warunki do wypasu takich koni, ponieważ wtedy właśnie rośliny zużywają cukry do procesów szybkiego wzrostu.

Przejedzenie trawą

Przejedzenie trawą również może wywołać epizod ochwatu u koni wrażliwych. Konie korzystające z pastwisk zacienionych przez drzewa lub budynki będą mogły paść się dłużej, ponieważ trawy rosnące w cieniu magazynują mniej cukrów. Zawartość cukrów możemy obniżyć także poprzez spasanie dojrzałych traw, które będą zawierały mniej cukrów, a także nie będą aż tak smakowite, dzięki czemu koń będzie jadł wolniej i zje mniej.

Jeśli ruch na pastwisku jest jedynym zajęciem naszego konia, warto rozważyć użycie kagańca pastwiskowego, który również ograniczy ilość trawy, którą koń będzie w stanie zjeść.

Praca

Regularny ruch pod siodłem i prawidłowa kondycja to czynniki pomagające zredukować ryzyko ochwatu od trawy pastwiskowej.

Zarządzanie pastwiskiem

Przed wypuszczeniem na trawę koni skłonnych do ochwatu (lub tych, które już były kiedyś chore) należy zapytać o zdanie lekarza weterynarii. Mając konia podatnego na tę chorobę, musimy uważnie zarządzać naszym pastwiskiem.

• Unikajmy zbyt intensywnego i długiego wypasania pastwiska (dolna część rośliny gromadzi zwykle najwięcej cukrów).
• Unikajmy pasienia koni na trawach, które już wykształciły sporo kłosów (kłosy zawierają dużo węglowodanów).
• Ograniczajmy koniom czas spędzany na pastwisku, jeśli panują niekorzystne dla roślin warunki (np. susza).
• Stopniowo przyzwyczajajmy konie do bujnej wiosennej trawy.

Gatunki traw pastwiskowych

Pewne gatunki traw w niesprzyjających warunkach mają tendencję do gromadzenia cukrów. Niektóre z nich to:

• Tymotka
• Stokłosa
• Kupkówka
• Większość traw sezonu chłodnego

U większości gatunków traw zapasy cukrów gromadzą się w dolnej części źdźbeł (do wysokości 10 cm), dlatego trzeba się upewnić, że pastwisko nie jest nadmiernie wyjedzone, co pomoże uniknąć ochwatu. Należy prawidłowo nawozić nasze użytki zielone i unikać wypasania koni, kiedy warunki pogodowe są niekorzystne dla roślin.

Usuwanie chwastów z pastwiska

Najnowsze badania nie potwierdzają bezpośredniego związku ochwatu z jedzeniem chwastów przez konie, jednak obecność węglowodanów niestrukturalnych w wielu gatunkach tych roślin sugeruje, że właściciele koni powinni zadbać o to, by ich padoki nie były zachwaszczone. Jest to szczególnie istotne dla ochwatowych koni i kuców.

Alternatywne pasze dla koni chorych i podatnych na ochwat

Jeśli nasz koń nie ma możliwości korzystania z pastwiska, powinniśmy mu zapewnić inne źródło włókna paszowego, czyli siano lub sianokiszonkę. Poziom cukrów i skrobi w takich paszach nie powinien przekraczać 10%, więc warto w specjalistycznym laboratorium paszowym wykonać analizę siana, aby upewnić się, że możemy je bezpiecznie podawać naszemu koniowi.

Podsumowanie

Właściciele koni podatnych na tę chorobę powinni unikać wypasania w niekorzystnych warunkach, jak np. wczesną wiosną, jesienią, podczas suszy czy przymrozków. Wskazane jest wypasanie koni w godzinach porannych, między 3 a 10 rano, gdy trawa zawiera mniej cukrów. Trzeba także stosować kaganiec pastwiskowy, ograniczenie dostępu do trawy, wybierać mieszanki zawierające bezpieczne dla koni z ochwatem gatunki traw, oraz konsultować się z lekarzem weterynarii. Koniom, które nie mogą korzystać z pastwiska, trzeba zapewnić bezpieczną alternatywą w postaci siana o niskim poziomie cukrów i skrobi.