Czym jest ochwat?
Przy ochwacie w wyniku zniszczenia listewek tworzywa kopytowego może dojść do rotacji i oddzielenia kości kopytowej od puszki.
Jest to schorzenie wiążące się z ogromną bolesnością i przewlekłym uszkodzeniem tkanek (listewek), które spajają ze sobą puszkę rogową i kość kopytową. Listewki ulegają zapaleniu, co prowadzi do osłabienia i zerwania połączenia kości z puszką. W bardzo ciężkich przypadkach choroby może nawet dojść do rotacji i/lub opadnięcia kości kopytowej i przebicia podeszwy. Niestety, u niektórych koni ochwat jest często chorobą nawracającą.
W ostatnich 15 latach poczyniono ogromne postępy w badaniach nad ochwatem. Dzięki nim jasne stało się, że pomimo tego, że objawy choroby są zawsze takie same, choroba może mieć więcej niż jedną przyczynę.
Jakie są objawy ochwatu?
U koni cierpiących na ochwat mogą występować wszystkie lub tylko niektóre z poniższych objawów:
Trudności z poruszaniem się, szczególnie w ciasnych nawrotach lub po twardej lub kamienistej nawierzchni
Częste przenoszenie ciężaru ciała z nogi na nogę w stój
Gorące kopyta
Zwiększona częstotliwość i napięcie tętna na tętnicach palcowych
Bolesność przy uciskaniu podeszwy przy grocie strzałki za pomocą czułek kopytowych
Koń może przenosić ciężar ciała na tylne nogi, by odciążyć przednie kopyta
Co wywołuje ochwat?
Istnieje wiele czynników mogących wywołać chorobę. Ogólnie rzecz biorąc mogą to być:
- Schorzenia związane ze stanami zapalnymi organizmu
Konie cierpiące na poważne schorzenia ogólnoustrojowe powstałe przy niektórych typach kolki, zapaleniu jelita grubego, zatrzymaniu łożyska, ciężkiemu zapaleniu płuc lub nadmiernej podaży skrobi w diecie, są bardziej narażone na ochwat. Dzieje się tak dlatego, że we wszystkich wymienionych stanach dochodzi do absorpcji toksyn do krwi, a te z kolei mają dalekosiężny wpływ na listewki w kopytach.
- Przeciążenia mechaniczne
Konie mogą ochwacić się od mechanicznego przeciążania kończyn. Jest to zwykle związane ze złamaniem kości lub zakażeniem stawu w jednej nodze, przez co mocno obciążone kopyto drugiej nogi, najczęściej po przeciwnej stronie, jest bardziej narażone na wystąpienie ochwatu.
- Schorzenia metaboliczne i endokrynologiczne
Choroby układu hormonalnego, takie jak insulinooporność, zespół metaboliczny koni i zespół Cushinga (zaburzenia funkcjonowania środkowej części przysadki) zwiększają ryzyko ochwatu i są najczęstszą przyczyną ochwatu – prawie 90% przypadków ostrej postaci choroby to wynik współistniejącego schorzenia o podłożu hormonalnym. Czynnikiem wyzwalającym epizod ochwatowy może być też dieta, szczególnie u koni ze schorzeniami metabolicznymi lub hormonalnymi.
Które zaburzenia hormonalne nasilają ryzyko ochwatu?
Wspólnym mianownikiem ochwatu na tle metabolicznym i hormonalnym jest nieprawidłowy metabolizm cukrów i zaburzenia wydzielania insuliny.
U zdrowych koni produkowany przez trzustkę hormon insulina zarządza wchłanianiem glukozy do krwi. Glukoza powstająca w jelicie cienkim podczas rozkładu węglowodanów niestrukturalnych (cukrów prostych i skrobi) wywołuje wyrzut insuliny, która z kolei wysyła glukozę do komórek (np. do mięśni), gdzie pełni ona rolę paliwa, lub też inicjuje magazynowanie glukozy w postaci glikogenu mięśniowego lub tłuszczu. Insulina jest więc kluczem do utrzymania stałego poziomu glukozy we krwi.
Zaburzenia metaboliczne lub hormonalne, takie jak zespół metaboliczny koni, mogą być przyczyną nieprawidłowej odpowiedzi na obecność węglowodanów niestrukturalnych. Dzieje się tak wtedy, kiedy komórki ciała zaczynają ignorować sygnały wysyłane przez insulinę. Taki stan określa się mianem insulinooporności (IR). W efekcie, by glukoza mogła dotrzeć do komórek, trzustka musi wytworzyć jeszcze więcej insuliny, przez co poziom tego hormonu we krwi rośnie (hiperinsulinemia). Insulinooporność często występuje u koni z zespołem Cushinga.
Jeszcze nie wiemy dokładnie dlaczego insulinooporność może wywołać ochwat, ani w jaki sposób jest ona powiązana z zespołem Cushinga, ale na ten temat istnieje kilka teorii, które są aktualnie badane.
Jak ograniczyć ryzyko ochwatu związanego z insulinoopornością?
Zapobieganie ochwatowi to styl życia, który bardzo często wymaga odpowiedniego dostosowania diety oraz sposobu opieki nad koniem.
WAGA CIAŁA
Związek pomiędzy otyłością a rozwojem insulinooporności jest bezpośredni i długoterminowy, a jeśli problem otyłości pozostaje nierozwiązany, tym większa szansa na pojawienie się choroby.
Musimy obniżyć kondycję konia do wartości nie większej niż 3 w pięciostopniowej zmodyfikowanej skali oceny. Pamiętajmy przy tym, że w toku ewolucji konie przystosowały się do nabierania masy wiosną i latem, a chudnięcia zimą.
Tłuszcz i mięśnie to dwa różne rodzaje tkanek. Jeśli dany koń jest słabo umięśniony, nie próbujmy temu zaradzić, pozwalając mu zalać się warstwą tłuszczu. Zamiast tego należy opracować właściwy plan treningowy, by poprawić sylwetkę konia poprzez rozwój muskulatury.
RUCH
Udowodniono, że u człowieka wysiłek fizyczny chroni przed insulinoopornością, a u koni pomaga utrzymać właściwą wagę. Dlatego trzeba zapewnić koniowi przynajmniej 30 minut aktywnego ruchu stępem dziennie. Jeśli koń kuleje z powodu ochwatu, przed włączeniem ruchu należy skonsultować się z lekarzem weterynarii.
SIANO I SIANOKISZONKA
KONIA NIE WOLNO GŁODZIĆ. Ważne jest, by nie ograniczać nadmiernie ilości spożywanej suchej masy, ponieważ rośnie wtedy ryzyko kolek i wrzodów żołądka oraz rozwoju nałogów (np. łykawości). Drastyczne ograniczenie paszy może również prowadzić do zagrażającej życiu zwierzęcia hiperlipemii (wynikającej z przedłużonego postu wysokiej koncentracji tłuszczów we krwi).
Jeśli koń jest otyły, spróbujmy podawać mu siano z późnego zbioru, ponieważ zawiera ono mniej kalorii.
Moczenie może również obniżyć wartość kaloryczną siana. Wprawdzie na ogół uważa się, że namaczanie przez noc obniża poziom cukrów, jednak trudno określić w jakim dokładnie stopniu, więc moczenie nie może stanowić stuprocentowo pewnego sposobu przygotowywania paszy dla konia ochwatowego. Trzeba też zauważyć, że używając bardzo gorącej wody nie powinniśmy moczyć paszy dłużej niż 6 godzin, aby uniknąć rozwoju szkodliwych bakterii. Należy również zadbać o właściwe usunięcie wody pozostałej po moczeniu, ponieważ może ona zawierać pewne ilości azotynów wywierających niekorzystny wpływ na środowisko.
Jeśli zachodzi taka konieczność, a zęby naszego konia są w dobrym stanie, możemy zastąpić do 30% dawki siana słomą owsianą lub jęczmienną, która posłuży jako niskokaloryczne źródło włókna. Niemniej jednak na ogół lepiej nie stosować słomy jako jedynej paszy objętościowej, ponieważ ma mało białka i jest niezbyt dobrze strawna, co może prowadzić do kolek u szczególnie wrażliwych koni.
PADOKOWANIE
Trawy NIE należy traktować jako czegoś, bez czego nasz koń absolutnie nie może żyć. Bujna trawa może zawierać sporo kalorii, a co ważniejsze – bardzo dużo cukrów prostych i fruktanów.
Jeśli dany koń bardzo dobrze wykorzystuje paszę lub cierpi na insulinooporność albo zespół metaboliczny, należy mu ograniczyć ilość zjadanej trawy, szczególnie na wiosnę i w lecie.
Istnieją rozmaite sposoby na ograniczenie ilości zjadanej trawy, a każdy z nich ma swoje plusy i minusy. Dlatego też warto skonsultować się z doświadczonym specjalistą żywieniowym, który pomoże dobrać najlepszą metodę do indywidualnej sytuacji danego konia.
Jeśli otyły koń jest derkowany w zimie, warto rozważyć użycie cieńszej derki po to, by zwierzę musiało wykorzystywać zgromadzony tłuszcz do ogrzania ciała.
- Sposoby kontroli ilości zjadanej trawy:
* kaganiec pastwiskowy
* wypas pasowy
* paddock paradise
* wypas na ubogim/przepasionym pastwisku
* wypas w towarzystwie owiec
* regularne koszenie i usuwanie nadmiaru trawy
* ograniczenie czasu spędzanego na trawie
*zwiększenie liczby koni na pastwisku.
PASZE TREŚCIWE I SUPLEMENTY
Nadmiar kalorii w diecie, niezależnie od ich źródła (skrobia, tłuszcze itd.), zawsze prowadzi do wzrostu wagi.
Jeśli dany koń utrzymuje prawidłową wagę jedząc wyłącznie pasze objętościowe, nie ma potrzeby podawać mu dodatkowo dużych ilości paszy treściwej. W zamian należy zapewnić mu dodatek balancera lub suplementu mineralno—multiwitaminowego, aby optymalnie zbilansować jego dietę. RED MILLS Performa Care Balancer i Foran Equine Chevinal Liquid dostarczą zwierzęciu kluczowych mikroskładników odżywczych bez dodatku niepożądanych kalorii i/lub cukrów i skrobi.
Koniom, którym pasza objętościowa i balancer lub suplement mineralno-witaminowy nie wystarczają do utrzymania kondycji, posłuży włączenie do diety gotowych niskoskrobiowych pasz treściwych, takich jak RED MILLS Horse Care 10, w których źródłem kalorii jest włókno i olej, dzięki czemu można je podawać koniom ochwatowym i/lub z zespołem Cushinga, które potrzebują dodatkowego wsparcia kalorycznego. Innym wartym uwagi produktem jest MetaSlim firmy Simple System – uzupełniająca pasza dla koni wymagających specjalnej opieki żywieniowej, stabilizująca poziom insuliny i cukru we krwi i wspierająca równowagę hormonalną.
Waga porcji przeznaczonej na jedno karmienie nie powinna przekraczać 400 g na 100 kg masy ciała. Większe porcje nie tylko wywołają silniejszy wyrzut insuliny, ale również zwiększą ryzyko przedostania się niestrawionej skrobi do jelita grubego, co może wywołać problemy trawienne, a potencjalnie również stan zapalny i ochwat.
https://redmills.ie/blog/expert-advice/advice/Feeding-avoid-Laminitis/
