Kaszel u koni może stanowić objaw poważnej choroby. Oto kilka uwag na temat problemów z kaszlącymi końmi oraz przyczyn kaszlu, a także sposobów leczenia, które pomogą koniom odzyskać zdrowie.
Kaszel jest często powodem do narzekań dla właścicieli koni, ale nie zawsze stanowi objaw chorobowy. Wielu jeźdźców zauważa, że ich koń odkasłuje kilka razy na początku jazdy, by, jak to określają, “oczyścić gardło”. Jakie są zatem przyczyny kaszlu i kiedy jest on objawem czegoś poważniejszego?
Objawy problemów oddechowych u koni
Kaszel jest objawem podrażnienia dróg oddechowych. U koni występuje wiele różnych rodzajów kaszlu, a różnice pomiędzy nimi pomagają określić, co go wywołuje.
- Czas trwania kaszlu – czy koń kaszlał już od dłuższego czasu, czy może kaszel pojawił się dopiero niedawno?
- Suchy kaszel – oznacza kaszel, przy którym nie pojawia się flegma.
- Wypływ wydzieliny z nozdrzy – oznacza usuwanie nadmiaru śluzu lub flegmy, produkowanych przy schorzeniach dróg oddechowych.
- Liczba kaszlących koni – kaszel występujący u wszystkich koni w stajni najprawdopodobniej jest spowodowany przez jakiś czynnik zakaźny przenoszący się z jednego zwierzęcia na inne, na przykład przez wirus wywołujący choroby dróg oddechowych. Jeśli spośród wszystkich koni w stajni kaszle tylko jeden, to najprawdopodobniej przyczyną nie jest zakażenie, ale raczej alergia.
- Inne objawy – Inne objawy towarzyszące kaszlowi, takie jak podwyższona ciepłota ciała, odmowa jedzenia lub nietolerancja wysiłku w czasie jazdy, wskazują, że koń cierpi na jakieś schorzenie dróg oddechowych.
Badanie lekarskie
Przypadki kaszlu z wydzieliną z nozdrzy, gorączką i obniżoną wydolnością, a także nagła epidemia kaszlu w stajni zawsze powinny być powodem do wizyty lekarza weterynarii. Pełne badanie weterynaryjne może obejmować: osłuchiwanie klatki piersiowej, badanie krwi, wymaz z nozdrzy, endoskopię dróg oddechowych oraz płukanie tchawicy lub oskrzeli. Wszystkie te testy pomagają uzyskać jasny obraz stanu zwierzęcia i ustalić rozstrzygającą diagnozę.
Dlaczego konie kaszlą?
Grypa koni
Pomimo szczepień grypa nadal jest często spotykaną przyczyną infekcji dróg oddechowych oraz kaszlu u koni. Jest to choroba wirusowa szybko szerząca się na wszystkie konie w danej stajni. Zwykle towarzyszy jej trwająca kilka dni gorączka oraz osłabienie apetytu. U koni niezaszczepionych choroba może trwać znacznie dłużej, a nawet stanowić zagrożenie dla życia.
Herpeswirus koni (EHV)
U koni młodych jest on powszechną przyczyną kaszlu, któremu towarzyszy przezroczysty wypływ z nozdrzy. Wirus rozprzestrzenia się bardzo szybko na konie, które do tej pory były zdrowe. Zakażenie zazwyczaj ma lekki przebieg, chociaż może mu towarzyszyć podwyższona ciepłota i osłabienie apetytu. Szczepienia przeciw EHV mogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia choroby.
Zołzy
To jedna z najczęściej występujących przyczyn infekcji dróg oddechowych u koni. Powoduje ją silnie zakaźna bakteria Streptococcus equi. Zołzy szerzą się błyskawicznie poprzez zawierającą bakterie wydzielinę z nosa chorych koni. Typowe objawy to gorączka, osłabiony apetyt, kaszel i obrzęki węzłów chłonnych, które często pękają, a ich ropna zawartość wylewa się na skórę.
RAO
RAO, czyli nawracająca obturacja dróg oddechowych, to powszechnie występująca przyczyna kaszlu u starszych koni. Powoduje ją reakcja uczuleniowa tkanki płuc na alergeny występujące w sianie, ściółce lub w otoczeniu. RAO nie jest chorobą zakaźną. Odpowiedź alergiczna organizmu wywołuje intensywną produkcję śluzu i zwężenie światła dróg oddechowych, co powoduje kaszel.
Nicienie płucne
Pasożyty bytujące w płucach to kolejna przyczyna kaszlu u koni. Żywicielem pierwotnym nicieni płucnych są osły, więc ten rodzaj pasożyta występuje wyłącznie u koni, które pasą się na jednym pastwisku z osłami.
Powysiłkowe krwawienie z płuc (EIPH)
Schorzenie powszechne u koni wyścigowych. Wprawdzie u większości dotkniętych tym schorzeniem koni nie dochodzi do wycieku krwi z nozdrzy, ale zwykle występuje u nich kaszel, ponieważ w ten sposób próbują one pozbyć się krwi z dróg oddechowych.
Kaszel u koni – leczenie
Przy tak dużej różnorodności przyczyn kaszlu sposób leczenia zależy w głównej mierze właśnie od czynnika wywołującego kaszel. Dobrą zasadą przy grypie, zołzach i zakażeniach herpeswirusem są dwa dni odpoczynku od pracy na każdy dzień kaszlu, przez co okres rekonwalescencji trwa dwa razy dłużej niż sama choroba. Lekarz weterynarii najlepiej określi, jakie leki, o ile w ogóle, powinien dostawać koń, by móc zwalczyć infekcję.
Dobrym rozwiązaniem jest również ograniczenie zapylenia środowiska, w którym przebywa koń, poprzez stosowanie bezpyłowych ściółek oraz parowanie siana w specjalnych parownikach Haygain.
Nie wolno też zapominać o wykonywanych we właściwym terminie szczepieniach i odrobaczaniu, które mogą przyczynić się do neutralizacji wielu czynników zakaźnych wywołujących kaszel u koni.
Możemy również zapobiegać kaszlowi poprzez wsparcie żywieniowe koni predysponowanych do chorób dróg oddechowych, narażonych na kontakt z zapyloną paszą lub poddawanych intensywnemu treningowi.
Na rynku dostępne są preparaty i suplementy dla koni, wspomagające i chroniące układ oddechowy. Oto kilka z nich:
Derbymed Bronchopulmin – syrop o działaniu odkażającym, nawilżającym i rozszerzającym drogi oddechowe, z dodatkiem czarnuszki i eukaliptusa. Polecany szczególnie dla koni z RAO i stanami zapalnymi układu oddechowego.
Derbymed Viverosan – niedobory mineralno-witaminowe przyczyniają się do osłabienia odporności organizmu i zwiększonej podatności na wszelkie infekcje, a także opóźniają moment powrotu do zdrowia i sprawności sprzed choroby. Viverosan to preparat multiwitaminowo-mineralny przeznaczony nie tylko dla koni wyczynowych, ale również dla klaczy źrebnych, młodzieży oraz koni w czasie rekonwalescencji po chorobie.
https://foranequine.com/horse-coughing-problems-causes-and-treatment/
