Pomimo swej siły i sprawności, konie tak naprawdę mają bardzo wrażliwy przewód pokarmowy. Ta cecha, zważywszy łatwość, z jaką rozwijają się u nich wrzody żołądka, lub szybkość pojawiania się biegunki po zmianie diety lub podaniu leków, sprawia, że właściciele powinni mieć się na baczności i reagować natychmiast, gdy tylko pojawią się jakieś problemy trawienne.
Weźmy na przykład omeprazol, lek stosowany przy leczeniu wrzodów u wielu gatunków zwierząt, w tym również koni. U ludzi podanie omeprazolu powoduje zmiany mikrobiomu jelitowego – wyspecjalizowanych mikroorganizmów zasiedlających przewód pokarmowy i ułatwiających trawienie.
Wyniki badań wskazują, że zmiany w ludzkim mikrobiomie jelitowym mogą być tak rozległe, że spadek liczby szczepów mikroorganizmów po omeprazolu dorównuje spadkowi obserwowanemu u pacjentów z ciężką biegunką na tle bakteryjnym, jak twierdzi dr Kathleen Crandell, specjalistka ds. żywienia w Kentucky Equine Research.
U niektórych osób przyjmujących omeprazol wyższe wydaje się też ryzyko wystąpienia biegunek na tle zakaźnym.
Niekorzystne zmiany w mikrobiomie przewodu pokarmowego występują też u psów leczonych omeprazolem. Zarówno u ludzi, jak u psów dochodzi do nich już w siedem do czternastu dni po rozpoczęciu leczenia.
Jeśli chodzi o konie, to wyniki jednego z nowszych badań sugerują, że nie są one aż tak podatne na niekorzystne zmiany flory bakteryjnej jak ludzie i psy. Jest to szczególnie widoczne w przypadku mikrobiomu jelita grubego, który w czasie badania nie ulegał znaczącym zmianom ani pod względem liczebności, ani różnorodności gatunkowej.
Z kolei flora żołądkowa faktycznie uległa zmianom w wyniku leczenia omeprazolem, któremu towarzyszył wzrost pH treści, a więc redukcja kwasowości. U poszczególnych badanych koni zmiany w populacji flory żołądkowej dotyczyły różnych szczepów i miały różny zakres, więc nie stwierdzono szczególnego negatywnego wpływu omeprazolu na konkretny gatunek bakterii.
Zgodnie z ustaleniami naukowców z nowozelandzkiego Massey University w Palmerston North, czas podania omeprazolu również ma wpływ na skuteczność leczenia. Wyniki badań wskazują, że w przypadkach owrzodzenia części gruczołowej żołądka (dolnej części wyścielonej nabłonkiem gruczołowym, podczas gdy górna część jest pokryta nabłonkiem płaskim, bardziej podatnym na działanie kwasów) omeprazol jest skuteczniejszy, kiedy podaje się go na pusty żołądek. Wprawdzie wiemy doskonale, że dłuższy post nie jest wskazany w przypadku koni wrzodowych, ale naturalne zachowania tego gatunku umożliwiają wprowadzenie tego protokołu leczenia. Konie utrzymywane w stajni spędzają część nocy śpiąc, więc nie pobierają paszy, a ich żołądek stopniowo się opróżnia, co możemy wykorzystać, by rano przed karmieniem podać im omeprazol, a kiedy lek się zaktywizuje i wchłonie, podać poranną porcję siana. W ten sposób zwiększamy skuteczność kuracji, a przy tym ograniczamy koszty, ponieważ do osiągnięcia tego samego efektu będzie potrzeba mniejszej ilości leku.
Powyższe ustalenia to dla koni dobra wiadomość, ponieważ wrzody żołądka występują u nich bardzo często – stwierdza się je na przykład u ponad 93% koni wyścigowych. Dlatego też wiele z nich otrzymuje omeprazol zapobiegawczo lub leczniczo podczas kuracji trwających minimum 28 dni.
Skuteczność leczenia omeprazolem możemy wspomóc zapewniając koniowi dietę o wysokiej zawartości włókna, czyli – poza dobrej jakości sianem lub zielonką – podawać pasze niskoskrobiowe z przewagą wysokostrawnych składników włóknistych (łuski sojowej i wysłodków buraczanych), na przykład bezowsową RED MILLS Horse Care 10 w postaci musli lub granulatu. Jeśli dany koń wymaga stosowania diety złożonej z prostych, łatwostrawnych pasz, dobrym wyborem będą również niemelasowane wysłodki buraczane Simple System PuraBeet. Wysłodki są dobrą paszą dietetyczną dla koni o wrażliwym żołądku, ponieważ zawierają sporo wapnia, który pomaga zneutralizować nadmierną kwasowość treści żołądka. Podobne działanie ma sieczka z lucerny Alfa-O z dodatkiem oleju lnianego. Po zakończeniu kuracji omeprazolem warto również podawać Foran Equine Nutri-Gard Extra – preparat błonnikowo-prebiotykowy z dodatkiem witamin z grupy B, który dodatkowo zabezpiecza błonę śluzową żołądka przed działaniem kwasów oraz wspomaga prawidłowe trawienie włókna.
*Cerri, S., B. Taminiau, A. Hache-Carré de Lusancay, L. Lecoq, H. Amory, G. Daube, and C. Cesarini. 2020. Effect of oral administration of omeprazole on the microbiota of the gastric glandular mucosa and feces of healthy horses. Journal of Veterinary Internal Medicine 34(6):2727-2737.
https://ker.com/equinews/equine-digestive-health-omeprazole-and-the-microbiome/
