Czym są antyoksydanty i wolne rodniki?
Antyoksydanty (inaczej przeciwutleniacze) to substancje, które pomagają kontrolować ilość wolnych rodników tlenowych w organizmie. Pewna ilość antyoksydantów jest wytwarzana przez organizm konia, ale pochodzić też z paszy.
Antyoksydanty podawane w paszy lub pod postacią suplementu pomagają organizmowi konia neutralizować wolne rodniki i obniżać poziom szkodliwego stresu oksydacyjnego, co pozytywnie wpływa na zdrowie, możliwości sportowe oraz dobrostan zwierzęcia.
Kiedy należy zapewnić koniowi dodatek antyoksydantów w diecie?
Substancje antyoksydacyjne stanowią kluczowy element diety każdego konia, ale szczególnie ważne są dla następujących grup:
- Koni spędzających mało czasu na padoku lub pastwisku oraz karmionych głównie sianem lub sianokiszonką
Jedząc świeżą trawę konie pobierają naturalne antyoksydanty, czyli witaminę E, karotenoidy, flawonoidy i polifenole. Niestety po skoszeniu i wysuszeniu trawy na siano lub zbelowaniu na sianokiszonkę poziom tych substancji szybko spada. Dlatego też dodatkowa dawka antyoksydantów jest niezbędna dla koni karmionych głównie sianem lub spędzających niewiele czasu na pastwisku.
- Klaczy źrebnych
Stres oksydacyjny dotyka klacze źrebne podczas całego okresu ciąży, a szczególnie podczas kilku ostatnich tygodni przed porodem oraz w pierwszym miesiącu po wyźrebieniu. W tym okresie ważne jest, by klacz otrzymywała witaminę E, selen i inne ważne składniki mineralne. Wszystkie klacze, niezależnie od etapu ciąży, muszą dostawać właściwie zbilansowaną paszę treściwą. Ponadto klacze źrebiące się poza sezonem lub spędzające niewiele czasu na pastwisku powinny dostawać specjalny suplement z antyoksydantami.
- Ogierów
Plemniki potrzebują mnóstwa energii, by móc się poruszać, a podczas wytwarzania energii w komórkach powstają też szkodliwe wolne rodniki. Dodatkowo końskie plemniki są niezwykle podatne na uszkodzenia oksydacyjne. Dlatego wszystkie ogiery w treningu powinny dostawać pasze z antyoksydantami, natomiast ogierom starszym (u których może nastąpić naturalny spadek płodności), młodym, dojrzewającym oraz tym, które często i intensywnie podróżują i startują, warto dodatkowo podawać specjalny suplement Derbymed Fertility.
- Koni starszych
Z wiekiem pogarsza się funkcjonowanie wszystkich układów ciała, co zwiększa ich podatność na stres oksydacyjny, dlatego zwierzętom starszym (szczególnie jeśli nadal są użytkowane) przyda się dodatkowa ochrona przeciw wolnym rodnikom. W większości przypadków dobra pasza treściwa zapewni im wszystkie potrzebne składniki, jednak konie w bardziej zaawansowanym wieku, cierpiące na konkretne choroby (np. chorobę Cushinga), mogą wymagać dodatku odpowiedniego suplementu.
- Koni w treningu
W czasie wysiłku fizycznego również powstają szkodliwe wolne rodniki. Konie bardzo intensywnie pracujące i startujące, np. w rajdach długodystansowych, pokonujące duże odległości lub często uczestniczące w zawodach sportowych lub wyścigach, są bardziej podatne na niedobory antyoksydantów. Dobra suplementacja antyoksydantami może pomóc im osiągnąć pełnię możliwości fizycznych, przyspieszy regenerację po wysiłku oraz zwiększy efektywność treningu.
- Koni chorych
Konie, które źle się czują lub są chore, są rzecz jasna bardziej narażone na stres oksydacyjny niż zwierzęta zdrowe. Z nadmiarem wolnych rodników, a więc z niskim poziomem antyoksydantów, wiążą się takie schorzenia jak choroba zwyrodnieniowa kości i stawów, ochwat i choroba neuronu ruchowego koni. Właściciele koni chorych lub kontuzjowanych powinni skontaktować się z doradcą żywieniowym, który pomoże opracować indywidualnie dobrany plan żywieniowy, optymalnie odpowiadający potrzebom danego zwierzęcia.
- Koni cierpiących na schorzenia układu oddechowego
Astma koni to stosunkowo nowe określenie na doskonale nam znane problemy ze stanami zapalnymi układu oddechowego. Wcześniej były one określane jako choroba zapalna dróg oddechowych (IAD), przewlekła choroba obturacyjna płuc (COPD), nawracająca obturacja dróg oddechowych (RAO) lub dychawica. Wyniki badań wykazały, że u koni cierpiących na schorzenia dróg oddechowych poziom antyoksydantów w tkance płuc może być niski. Dlatego też może im posłużyć dodatkowa suplementacja na przykład witaminą C.
- Koni z przewlekłym ochwatem
Konie i kuce cierpiące na przewlekły ochwat często nie mogą jeść trawy, otrzymują mniej naturalnych antyoksydantów. Badania wykazały, że przewlekłemu ochwatowi towarzyszy znacznie wyższy niż u zdrowych zwierząt poziom wolnych rodników nawet wtedy, kiedy koń nie wykazuje objawów choroby. Dlatego też dobrze jest włączyć do dawki pokarmowej takiego konia dodatkowe źródło antyoksydantów (np. bogaty w składniki pokarmowe balancer GAIN Stud Care 32 lub wieloskładnikowy suplement mineralno-witaminowy Derbymed Viverosan).
Antyoksydanty w paszach
Wszystkie dobre gotowe pasze powinny zawierać bogatą mieszankę mineralno-witaminową z dodatkiem kluczowych antyoksydantów, takich jak witamina E i selen, oraz innych kluczowych pierwiastków (np. miedź i cynk), które mają duże znaczenie dla ochrony przed wolnymi rodnikami.
Podsumowanie
Zbyt duża ilość wolnych rodników może uszkadzać tkanki i organy. Konie posiadają wewnętrzne mechanizmy regulacji ilości tych cząsteczek w organizmie, ich poziom wzrasta w wyniku wysiłku fizycznego, ciąży lub choroby. Powinniśmy zadbać, by konie dostawały odpowiednią dawkę substancji zabezpieczających przed tymi szkodliwymi czynnikami, a najlepszym sposobem jest zbilansowana dieta opracowana we współpracy ze specjalistą żywienia koni.
https://redmills.ie/blog/expert-advice/advice/Importance-Antioxidants/
