Czym są antyoksydanty i wolne rodniki?

Antyoksydanty (inaczej przeciwutleniacze) to specyficzne substancje powstające organizmie (np. peroksydaza glutationowa) lub pobierane z paszy (np. witamina E, witamina C i selen), które pomagają kontrolować ilość wolnych rodników tlenowych w organizmie.

Antyoksydanty podawane w paszy treściwej lub pod postacią suplementu pomagają organizmowi konia neutralizować wolne rodniki i obniżać poziom stresu oksydacyjnego, co pozytywnie wpływa na jego zdrowie, możliwości sportowe oraz dobrostan.

Kiedy należy zapewnić koniowi dodatek antyoksydantów w diecie?

Substancje antyoksydacyjne stanowią kluczowy element diety każdego konia, ale szczególnie ważne są dla następujących grup:

• Koni spędzających mało czasu na padoku lub pastwisku oraz karmionych głównie sianem lub sianokiszonką

Pasąc się na świeżej trawie konie pobierają naturalne antyoksydanty, czyli witaminę E, karotenoidy, flawonoidy i polifenole. Niestety po skoszeniu i wysuszeniu trawy na siano lub zbelowaniu na sianokiszonkę poziom tych substancji spada znacząco. Dlatego też dodatkowa dawka antyoksydantów jest niezbędna dla koni karmionych głównie paszami objętościowymi suchymi lub spędzających niewiele czasu na pastwisku.

• Klaczy źrebnych

Stres oksydacyjny występuje podczas całego okresu ciąży, a szczególnie podczas kilku ostatnich tygodni przed porodem oraz w pierwszym miesiącu po wyźrebieniu. W tym okresie ważne jest, by klacz otrzymywała optymalną dawkę antyoksydantów, w tym witaminy E, selenu i innych ważnych składników mineralnych. Wszystkim klaczom, niezależnie od etapu ciąży, należy zapewnić właściwie zbilansowaną paszę treściwą. Ponadto klacze źrebiące się poza sezonem lub spędzające niewiele czasu na pastwisku powinny dostawać specjalny suplement z antyoksydantami.

• Ogierów

Potencjalnie szkodliwe wolne rodniki powstają w procesie wewnątrzkomórkowej produkcji energii, której ogromna ilość jest niezbędna do ruchu plemników. Dodatkowo budowa komórki plemnikowej konia sprawia, że jest ona niezwykle podatna na uszkodzenia oksydacyjne. Dlatego wszystkie ogiery w treningu powinny dostawać pasze zawierające odpowiednią dawkę antyoksydantów, natomiast ogierom starszym (u których może nastąpić naturalny spadek płodności), młodym, dojrzewającym oraz tym, które często i intensywnie podróżują i startują, warto dodatkowo podawać specjalny suplement.

Substancje neutralizujące wolne rodniki są potrzebne także ogierom, od których pobiera się nasienie dla celów sztucznej inseminacji, ponieważ chłodzenie lub mrożenie nasienia może obniżać przeżywalność i zmniejszać ruchliwość plemników. Warto również pamiętać, że ogiery-dawcy nasienia często pozostają w intensywnym treningu w czasie sezonu stanówkowego, więc także mogą skorzystać z podwyższonej ochrony antyoksydacyjnej.

• Koni starszych

U starzejących się koni pogarsza się funkcjonowanie wszystkich układów ciała, co zwiększa ich podatność na stres oksydacyjny, dlatego zwierzętom starszym, szczególnie jeśli nadal są użytkowane, przyda się dodatkowa ochrona przeciw wolnym rodnikom. W większości przypadków właściwie dobrana pasza treściwa zapewni im wszystkie potrzebne składniki, jednak konie w bardziej zaawansowanym wieku, cierpiące na konkretne choroby (np. zespół Cushinga), mogą wymagać dodatkowej suplementacji.

• Koni w treningu

Wysiłek fizyczny również wiąże się ze wzrostem poziomu wolnych rodników w organizmie. Konie uczestniczące w bardzo intensywnym wysiłku, np. w rajdach długodystansowych, pokonujące duże odległości lub często uczestniczące w zawodach sportowych lub wyścigach, są bardziej podatne na niedobory substancji neutralizujących wolne rodniki. Dobra suplementacja antyoksydantami może pomóc im osiągnąć pełnię możliwości fizycznych, przyspieszy regenerację po wysiłku oraz zwiększy efektywność treningu.

• Koni chorych

Konie, które źle się czują lub są chore, są rzecz jasna bardziej narażone na stres oksydacyjny niż zwierzęta zdrowe. Wprawdzie pewna ilość wolnych rodników jest konieczna do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego, jednak ich nadmiar może być szkodliwy. Z nadmiarem wolnych rodników, a więc z niskim poziomem antyoksydantów, wiążą się takie schorzenia jak choroba zwyrodnieniowa kości i stawów, ochwat i choroba neuronu ruchowego koni. Właściciele koni chorych lub kontuzjowanych powinni skontaktować się z doradcą żywieniowym, który pomoże opracować indywidualnie dobrany plan żywieniowy, optymalnie odpowiadający potrzebom danego zwierzęcia.

• Koni cierpiących na schorzenia układu oddechowego

Astma koni to stosunkowo nowe określenie na doskonale nam znane problemy ze stanami zapalnymi układu oddechowego. Wcześniej były one określane jako choroba zapalna dróg oddechowych (IAD), przewlekła choroba obturacyjna płuc (COPD), nawracająca obturacja dróg oddechowych (RAO) lub dychawica. Wyniki badań wykazały, że u koni cierpiących na schorzenia dróg oddechowych poziom antyoksydantów w tkance płuc może być niski. Dlatego też może im posłużyć dodatkowa suplementacja na przykład witaminą C.

• Koni z przewlekłym ochwatem

Konie i kuce cierpiące na przewlekły ochwat często mają ograniczony dostęp do pastwiska, przez co pobierają mniej naturalnych antyoksydantów znajdujących się w zielonce. Badania wykazały, że przewlekłemu ochwatowi towarzyszy znacznie wyższy niż u zdrowych zwierząt poziom wolnych rodników nawet wtedy, kiedy koń nie wykazuje klinicznych objawów choroby. Dlatego też dobrze jest włączyć do dawki pokarmowej takiego konia dodatkowe źródło antyoksydantów (np. bogaty w składniki pokarmowe balancer lub wieloskładnikowy suplement mineralno-witaminowy).

Antyoksydanty w paszach

Wszystkie pasze Connolly’s RED MILLS zawierają unikalną mieszankę mineralno-witaminową Pro Balance z dodatkiem kluczowych antyoksydantów, takich jak witamina E i selen. Zawiera ona również inne kluczowe pierwiastki śladowe (np. miedź i cynk), mające duże znaczenie dla szeroko pojętej zdolności neutralizacji wolnych rodników.

Nasz zespół specjalistów żywieniowych opracował również specjalną linię pasz Care, przeznaczoną dla koni wymagających zwiększonego wsparcia antyoksydacyjnego (np. skłonnych do problemów z mięśniami). Wszystkie pasze z tej linii zawierają dodatek antyoksydantów, w tym zwiększone ilości witaminy E, organicznego selenu oraz witaminy C.

Suplementy z antyoksydantami

Niekiedy dodatek specjalnego suplementu z antyoksydantami może przynieść koniom ogromne korzyści. Nasza partnerska firma Foran Equine posiada szeroki wybór takich preparatów:

• V.S.L. Powder i V.S.L. Liquid – silnie działające suplementy z antyoksydantami, zawierające witaminę E, selen i lizynę. Idealne dla koni sportowych, skłonnych do mięśniochwatu oraz dla klaczy w końcowym okresie ciąży i we wczesnej laktacji.
• Suplement z witaminą E – naturalna witamina E w proszku. Odpowiednia dla wszystkich koni, w tym zagrożonych schorzeniami neurologicznymi, na przykład chorobą neuronu ruchowego.
• Zosfor – suplement w proszku, zawierający hesperydynę, naturalny bioflawonoid o działaniu antyoksydacyjnym, a także witaminy C i K, wzmacniające naczynia krwionośne i poprawiające funkcjonowanie płuc.

Wybór optymalnego suplementu zależy od indywidualnych potrzeb danego konia, więc najlepiej skorzystać ze wsparcia wykwalifikowanego doradcy żywieniowego.

Podsumowanie

Zbyt duża ilość wolnych rodników może uszkadzać tkanki i organy. Konie posiadają wewnętrzne mechanizmy regulacji ilości tych cząsteczek w organizmie, ich poziom wzrasta w wyniku wysiłku fizycznego, ciąży lub choroby. Pasze Connolly’s RED MILLS dostarczą Twojemu koniowi pełnego zestawu antyoksydantów koniecznych dla utrzymania zwierzęcia w dobrym zdrowiu. Jeśli jednak okazałoby się, że Twój wierzchowiec potrzebuje jeszcze silniejszego wsparcia przeciwko wolnym rodnikom, firma Foran Equine oferuje szeroką gamę specjalistycznych suplementów dla wszystkich grup koni i kuców.

https://redmills.ie/blog/expert-advice/advice/Importance-Antioxidants/