Powszechnie uważa się, że antyoksydanty korzystnie wpływają na zdrowie koni trenujących i startujących w zawodach, więc dodaje się je do wielu gotowych pasz oraz suplementów dla koni. Jak działają na koński organizm i w jaki sposób mogą pomóc koniom w treningu?

Czym są antyoksydanty?

Określenie “antyoksydanty” (inaczej przeciwutleniacze) odnosi się do grupy substancji chemicznych, które powstrzymują reakcje utleniania czyli oksydacji, stąd ich nazwa. Utlenianie zachodzi wtedy, kiedy naładowana cząstka (elektron) jest odłączana od jednego atomu przez inny atom. Atom, który utracił swój elektron, zyskuje ładunek elektryczny i staje się jonem. Jony są jak rozjuszone byki – na pewno na coś zareagują. Krążą w przestrzeni próbując ukraść brakujący elektron innym atomom. Tak właśnie przebiega proces tworzenia “reaktywnych form tlenu”. Jeden pozbawiony elektronu atom wchodzi w interakcje z innymi atomami, wyzwalając samopodtrzymującą się reakcję łańcuchową generującą coraz to nowe jony.

Do tych aktywnych cząstek należą dobrze nam znane szkodliwe wolne rodniki tlenowe, ale również utlenione cząsteczki tłuszczów. Mają one zdolność wchodzenia w reakcję z jakąkolwiek inną cząsteczką i odrywania jej elektronów. Wolne rodniki często uszkadzają w ten sposób następujące struktury:

• DNA
• Błony komórkowe (a dokładniej budujące je lipidy)
• Białka (takie jak włókna mięśniowe)
• Stawy

Antyoksydanty dla koni w treningu

U konia w czasie wysiłku rośnie częstotliwość oddechów oraz zużycie tlenu i szybkość metabolizmu komórek, co prowadzi do wzrostu ilości wolnych rodników wytwarzanych w organizmie, a szczególnie w mięśniach.

Mięśnie posiadają szereg naturalnych mechanizmów antyoksydacyjnych, które redukują negatywny wpływ powstających podczas wysiłku wolnych rodników. Oto one:

• Antyoksydanty produkowane w komórkach mięśni

• • Dysmutaza nadtlenkowa – zależna od obecności miedzi, manganu lub cynku
  • Peroksydaza glutationowa – zależna od selenu
  • Glutation
  • Koenzym Q10

• Antyoksydanty pochodzące z pożywienia

• • Witamina E
  • Witamina C
  • Karotenoidy

Z powyższej listy jasno wynika, iż u koni w treningu te konkretne substancje są niezbędne do optymalnego funkcjonowania mechanizmów chroniących mięśnie przed stresem oksydacyjnym.

Miedź, mangan i cynk

Te pierwiastki śladowe są absolutnie niezbędnym elementem końskiej diety i spełniają w organizmie rozliczne funkcje, w tym gwarantują prawidłowe działanie enzymu dysmutazy nadtlenkowej, która “rozbraja” i neutralizuje wolne rodniki nadtlenkowe wewnątrz komórek.

Wysiłek fizyczny u koni sprawia, że poziom dysmutazy w mięśniach rośnie, co oznacza, że w miarę postępów w treningu koń coraz lepiej radzi sobie z neutralizacją wolnych rodników. Zapotrzebowanie na miedź, mangan i cynk u koni trenujących zazwyczaj jest zaspokajane przez zwiększoną ilość wyjadanej paszy. Jeśli jednak zdarzy się, że dany koń będzie potrzebował dodatkowej dawki miedzi i cynku, warto rozważyć podanie przeznaczonego do interwencyjnej suplementacji preparatu Copper Max formy Foran Equine, zawierającego chelatowane, dobrze przyswajalne formy tych pierwiastków. Koniom wymagającym dłuższej suplementacji posłuży dodatek syropu Coppervit z dodatkiem manganu, witamin z grupy B oraz witaminy E.

Selen

Peroksydaza glutationowa jest uważana za najważniejszą substancję przeciwdziałającą wysoko reaktywnym wolnym rodnikom u koni. Prawidłowe działanie tego enzymu jest całkowicie uzależnione od obecności selenu. Większość selenu pobieranego z diety jest wykorzystywana przez peroksydazę. Wysiłek fizyczny podczas treningu podnosi stężenie peroksydazy w mięśniach, dzięki czemu wzrasta skuteczność neutralizacji wolnych rodników nadtlenkowych. Aby zagwarantować odpowiedni poziom selenu w diecie koni trenujących lub startujących w zawodach, często podaje im się suplementy zawierające ten pierwiastek, na przykład Foran V.S.L. w formie syropu lub proszku. Zawiera on witaminę E, selen i lizynę – składniki wspomagające prawidłowy stan błon komórkowych i prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego, co jest szczególnie istotne dla koni poddawanych dużym obciążeniom treningowym.

Witamina E

Jest to jeden z najbardziej rozpowszechnionych naturalnych antyoksydantów. Jej główną funkcją jest ochrona błon komórkowych przed uszkodzeniem przez wolne rodniki.

Wiadomo, że konie pracujące wymagają większej ilości witaminy E niż konie niepracujące. Rekomendowana dzienna dawka dla dorosłego konia wyścigowego to w przybliżeniu 2500 mg. Wyniki badań wykazały, że suplementacja wit. E polepsza wyniki osiągane przez konie wyścigowe. Ponadto okazało się, że witamina E i selen poprawiają funkcjonowanie układu odpornościowego u koni.

Witamina C

Jako przeciwutleniacz spełnia w organizmie konia dwie funkcje: faktycznie wymiata i neutralizuje wolne rodniki oraz regeneruje cząsteczki witaminy E, dzięki czemu może ona nadal spełniać rolę inhibitora wolnych rodników.

Witamina C często jest dodawana do suplementów dla koni ze względu na swoje własności antyoksydacyjne, ale również dlatego, że wzmaga odporność układu oddechowego, co jest istotne, ponieważ wysiłek fizyczny powoduje zwiększenie ilości wolnych rodników, które uszkadzają komórki tkanki mięśni i ich DNA. Bogatym, naturalnym źródłem tej witaminy jest Foran Honey C – preparat oparty na miodzie i ekstraktach ziołowych, przeznaczony dla koni wymagających ochrony dróg oddechowych, narażonych na silny stres oksydacyjny podczas intensywnego wysiłku.

Antyoksydanty produkowane przez organizm konia lub pobierane przez zwierzę z diety są podstawową linią obrony przed uszkodzeniami wywoływanymi przez wolne rodniki. Intensywniejszy trening wiąże się z większym zapotrzebowaniem organizmu na te substancje, a więc codzienna suplementacja selenem oraz witaminami C i E może pomóc je zaspokoić.

https://foranequine.com/expert-advice/antioxidants-and-the-exercising-horse/