Do trzeciego miesiąca życia źrebięcia mleko jest w stanie zaspokoić wszystkie jego potrzeby żywieniowe w zakresie wzrostu, rozwoju i uruchomienia funkcji immunologicznych. Musimy wiedzieć, jak dokarmiać źrebię, zwłaszcza, że okres od porodu do momentu odsadzenia ma znaczny wpływ na dalsze życie, przyszłe wyniki sportowe i zdrowie młodego konia.
Siara
Przede wszystkim ważne jest, by upewnić się, że zaraz po porodzie źrebię napije się wartościowej siary, która jest źródłem przeciwciał chroniących przed chorobami.
Skład mleka
Mleko klaczy dostarcza źrebięciu kalorii i kluczowych składników odżywczych potrzebnych dla zdrowia i wzrostu. Ważne jest, by dieta klaczy w laktacji była optymalnie zbilansowana, dzięki czemu jakość siary i mleka również będzie bardzo dobra.
Dziennie źrebię wypija średnio ilość mleka równą około 23% swojej wagi. Na przykład źrebię pełnej krwi ważące 50 kg w momencie porodu wypije w pierwszym dniu życia około 8—11 litrów mleka, a w kolejnych dniach będzie przybierać na wadze o 2 do 3% dziennie. Klacz najwięcej mleka produkuje w około 6-8 tygodniu po porodzie, a źrebię wypija wtedy około 18 litrów mleka dziennie.
Powód do zmartwień?
Jeśli źrebię jest aktywne, zainteresowane otoczeniem, ssie i śpi normalnie, nie powinniśmy mieć powodów do zmartwień. Jeśli jednak źrebię jest osłabione, dużo śpi lub jest senne przez dłuższy czas i/lub stale podchodzi do klaczy z zamiarem ssania, należy przyjrzeć się ilości produkowanego mleka.
Jeśli źrebię fizycznie nie jest zdolne do ssania (np. z powodu przykurczów ścięgien kończyn), trzeba będzie dostarczyć mu mleka w inny sposób. W takich przypadkach należy zawsze zasięgnąć rady lekarza weterynarii, aby ustalić, dlaczego źrebię nie ssie.
Preparaty mlekozastępcze
Jeśli klacz produkuje mało mleka, będziemy musieli dokarmiać źrebię. Należy przede wszystkim ustalić przyczynę słabej laktacji u klaczy. W pierwszych tygodniach życia przewód pokarmowy oseska nie jest przystosowany do trawienia stałego pokarmu, więc konieczne będzie podawanie mleka zdojonego od innej klaczy lub gotowego preparatu mlekozastępczego. Jeśli zdecydujemy się na ten ostatni, należy się upewnić, że stanowi optymalne źródło składników odżywczych, a jego skład jest jak najbardziej zbliżony do składu mleka końskiego.
Karmienie butelką to dobry sposób, ale ze względu na ryzyko zachłystowego zapalenia płuc powinno być wykonywane przez doświadczoną osobę. Najlepiej jest przyzwyczaić źrebię do picia z płytkiego wiadra. Źrebię powinno mieć możliwość picia tak często, jak potrzebuje, a wiadro należy umieścić na wysokości jego piersi. Trzeba też bezwzględnie upewnić się, że preparat w proszku jest dobrze wymieszany z wodą w proporcjach zalecanych przez producenta, co zapobiegnie problemom żołądkowym. Należy monitorować ilość wypijanego preparatu oraz kondycję źrebięcia. Jeśli to możliwe, warto codziennie ważyć źrebię, by monitorować średnie dzienne przyrosty wagi.
Gdy źrebię podrośnie, należy stopniowo wprowadzić paszę stałą jako dodatek do preparatu mlekozastępczego. Źrebięta są ciekawskie i sprawdzają wszystkie nowe elementy otoczenia i dzięki tej ciekawości stopniowo zaczynają wyjadać paszę.
Źrebięta osierocone
Źrebiętom, które straciły matkę, wymagają troskliwej opieki i nadzoru lekarza weterynarii i specjalisty do spraw żywienia. U źrebiąt osieroconych najważniejsze jest zapewnienie odpowiedniej dawki przeciwciał z siary pochodzącej od obcej klaczy-dawczyni lub poprzez dożylne podanie osocza z przeciwciałami. Następnie należy zapewnić źrebięciu mleko końskie, preparat mlekozastępczy, a najlepiej poszukać matki zastępczej. Jeśli padnięcie klaczy karmiącej nastąpi w późniejszym okresie życia źrebięcia, należy ustalić optymalny sposób żywienia na podstawie stopnia rozwoju młodego konia. W tym krytycznym okresie lekarz weterynarii i specjalista żywieniowy powinni udzielić dalszych rad, co do sposobu postępowania.
Pierwsza pasza
Źrebięta z natury są ciekawskie i już w kilka dni po porodzie zaczynają interesować się zawartością żłobu matki. Po 3 miesiącach od porodu wartość odżywcza mleka klaczy zaczyna w naturalny sposób spadać, więc ważne jest, by w tym okresie źrebię było już przyzwyczajone do samodzielnego jedzenia paszy dla źrebiąt.
Dokarmianie źrebiąt powinno się przeprowadzać w taki sposób, by klacz nie miała dostępu do paszy dla źrebięcia. W ostatnich latach tradycyjne metody dokarmiania źrebiąt zostały zakwestionowane. Poprzednio w wielu stadninach stosowano dokarmianie źrebiąt paszą treściwą “do woli”, jednak obecnie nie jest już ono uważane za optymalny sposób żywienia, ponieważ nadmiar bogatych w energię pasz treściwych może prowadzić do kolek, biegunek, otyłości i nadmiernego obciążenia układu mięśniowo—szkieletowego wynikającego ze zbyt szybkiego wzrostu, a w konsekwencji kulawizn, opuchlizny stawów (zapalenia nasad kości), osteochondrozy, deformacji kończyn, wad postawy oraz młodzieńczego zapalenia kości i stawów. Wszystkie te schorzenia znane są pod zbiorczą nazwą ortopedycznych zaburzeń rozwojowych.
Właściwy moment rozpoczęcia dokarmiania określa się indywidualnie. W stadninach rutynowo rozpoczyna się dokarmianie źrebiąt w wieku 6—8 tygodni. Jeśli źrebię ma jakiekolwiek problemy zdrowotne, jest słabe lub rozwija się wolniej niż inne źrebięta, dokarmianie powinniśmy rozpocząć już w wieku 3 tygodni.
Z kolei źrebięta, które są zbyt otłuszczone, przez co grozi im zapalenie nasad kości, powinny dostawać specjalistyczną paszę o obniżonej wartości kalorycznej, ale optymalnej zawartości witamin i minerałów, które wspomogą zrównoważony wzrost i rozwój. W takiej sytuacji warto stosować balancer GAIN Stud Care 32.
Dla źrebiąt, które zostały uprzednio przyzwyczajone do jedzenia paszy, moment odsadzenia jest mniej stresujący niż dla takich, które nie były wcześniej dokarmiane. Unikając zmian diety przy odsadzeniu możemy obniżyć ryzyko ortopedycznych zaburzeń rozwojowych.
Czy wiecie, że…?
Zdolność źrebięcia do trawienia siana zwiększa się w miarę wyrzynania się zębów mlecznych i stabilizacji flory bakteryjnej odpowiedzialnej za trawienie włókna. Często widuje się źrebięta jedzące kał klaczy. Zachowanie to nazywamy koprofagią. Dzięki temu przewód pokarmowy źrebięcia uzyskuje prawidłową mikroflorę zdolną do fermentacji włókna z paszy.
Podsumowanie
Wysokowartościowa siara, następnie odpowiednia ilość mleka oraz przyzwyczajenie źrebięcia do pobierania paszy jeszcze przed momentem odsadzenia to klucz do wyhodowania dobrych i zdrowych koni wyczynowych. Niedożywienie lub przekarmienie w młodym wieku może prowadzić do spowolnienia lub skokowego przyspieszenia wzrostu, co w konsekwencji predysponuje młode konie do zaburzeń rozwoju szkieletu. Indywidualne podejście do każdego źrebięcia i indywidualnie ustalana zbilansowana dieta to gwarancja, że młode konie będą dobrze przygotowane do życia po odsadzeniu, a także do wyzwań związanych z treningiem i startami w przyszłości.
https://foranequine.com/expert-advice/early-nutrition-the-nursing-foal/
