Zachowania stereotypowe u koni a zdolność uczenia się – nowe badania

Właściciele koni wykazujących zachowania stereotypowe (dawniej zwane nałogami stajennymi) mogą przestać się zamartwiać. Nowe badania udowodniły, że takie konie uczą się w identycznym tempie jak zwierzęta wolne od tych nałogów i, przeciwnie do rozpowszechnionego dawniej poglądu, nie wydaje się, że ich zdolności poznawcze są upośledzone.

Naukowcy stwierdzili, że wyniki badań rzucają wyzwanie przeświadczeniu, że “konie łykawe i ogólnie obciążone nałogami stajennymi są upośledzone pod względem poznawczym. Stwierdzono jednak, że pogorszenie zdolności poznawczych może wystąpić u koni łykawych, jeśli uniemożliwimy im rozładowanie napięcia wywołanego stresem za pomocą właśnie tych zachowań.”

Stereotypie to powtarzalne zachowania, które wydają się nie mieć określonego celu lub funkcji. Do powszechnie spotykanych stereotypii należą łykawość, tkanie i krążenie po boksie. Podstawowa przyczyna tych zachowań pozostaje nieznana, przy czym dwie najważniejsze hipotezy to: (1) uszkodzenia okolic mózgu zwanych jądrami podstawnymi, co powoduje, że takie konie są “mniej wrażliwe poznawczo” w porównaniu do zwierząt nie wykazujących zachowań stereotypowych, oraz (2) wpływ udomowienia, w tym ograniczenie swobody ruchu i nieodpowiednie dla gatunku warunki utrzymania, powodujące u zwierzęcia frustrację i wywołujące niepożądane zachowania.

Otrzymane w toku badań dane wskazują, że możemy zapobiegać zachowaniom stereotypowym poprzez redukcję stresu w początkowym okresie życia konia oraz zindywidualizowany sposób opieki nad poszczególnymi zwierzętami – podobnie jak przy wychowaniu i nauczaniu dzieci, jak sugeruje dr Kathleen Crandell, specjalistka ds. żywienia koni w Kentucky Equine Research.

Inne metody mogące potencjalnie przeciwdziałać stereotypiom lub ograniczać ich nasilenie to:

Dieta bogata we włókno, częstsze odpasy.
Tak częste wypuszczanie na padok, jak to możliwe.
Umożliwienie kontaktu wzrokowego z innymi końmi.
Wolny dostęp do siana dla koni od źrebięcia utrzymywanych w stajni (wydaje się, że nie ma to wpływu na konie, które już zdążyły nauczyć się łykania, ale może zapobiec rozwojowi tego nałogu u innych).
Udostępnienie zabawki – wypełnionej smakołykami piłki.
Zabawki do boksu wykorzystujące nagrody w postaci smakołyków lub paszy zamiast innych, nie związanych z jedzeniem typów zabawek.
Stosowanie łykawek lub patentów zapobiegających tkaniu.
Usuwanie lub modyfikacja powierzchni, na których koń może opierać siekacze przy łykaniu.
Zawieszanie przed drzwiami boksu przedmiotów mających utrudniać koniowi tkanie.
Przywiązywanie na uwiązie lub inne metody utrudniające koniowi krążenie po boksie.

Uważa się jednak, że najlepszym sposobem zapobiegania stereotypiom jest zapewnienie młodym koniom, czyli źrebiętom, odsadkom i roczniakom, możliwości swobodnego pasienia się. Mimo to może się jednak zdarzyć, że stereotypie pojawią się nawet u koni korzystających z pastwiska.

Zmiany diety również mogą okazać się korzystne. Udowodniono, że suplementy zawierające kwasy tłuszczowe omega-3 pochodzące z ryb wpływają pozytywnie na zdolność uczenia się u zwierząt, a także u ludzi. Dodatek kwasów omega-3 do diety klaczy źrebnych oraz źrebiąt wspiera prawidłowy rozwój układu nerwowego młodych koni.

Dobrym źródłem kwasów omega-3 pochodzenia roślinnego jest emulgowany olej lniany dla koni Kentucky Karron Oil firmy Foran, zawierający też substancje o działaniu neutralizującym stres oksydacyjny, który również jest uważany za jeden z czynników usposabiających konie do zachowań stereotypowych. Z kolei zwierzętom nerwowym, które tkają lub łykają pod wpływem stresu, można podawać syrop Foran NutriCalm – nie wywołujący senności suplement wspomagający funkcjonowanie układu nerwowego, oparty na magnezie, tryptofanie (prekursorze hormonu szczęścia – serotoniny) oraz witaminach z grupy B.