Żywienie wywiera bardzo istotny wpływ na jakość kopyt. Dobrze zbilansowana, dostarczająca wszystkich niezbędnych składników pokarmowych dieta wspomaga przyrost rogu kopytowego, wytrzymałość tkanki rogowej oraz prawidłową budowę i funkcjonowanie całego kopyta. Stan kopyt jest bardzo czułym wskaźnikiem ogólnej jakości żywienia konia.
“Bez dobrego kowala nie ma zdrowych kopyt, ale praca nawet najlepszego kowala nie zda się na nic, jeśli kopyto jest chore.”
Na przyrost rogu kopytowego wpływają różne czynniki, w tym genetyka konia, zdrowie, trening, warunki utrzymania, biomechanika ruchu, opieka kowalska oraz żywienie. Kopyto to bardzo aktywna metabolicznie struktura, dlatego też wszelkie niedobory żywieniowe natychmiast odbijają się na jego zdrowiu i jakości. U zdrowego dorosłego konia kopyto przyrasta o 6 do 10 mm w ciągu miesiąca. Róg kopytowy ulega ciągłemu ścieraniu, więc musi też stale rosnąć.
Jeśli koniowi brakuje składników odżywczych, róg kopytowy będzie przyrastał wolniej, a jego jakość będzie słaba. Na przyrost i jakość rogu wpływają następujące czynniki:
- Witaminy ‒ biotyna i wit. A
- Składniki mineralne ‒ cynk i wapń
- Poziom energii w paszy
- Poziom białka i aminokwasów oraz szybkość przemian metabolicznych
Ważne jest, aby wszystkie te kluczowe składniki występowały w odpowiednich ilościach. Brak jednego lub kilku z nich prowadzi do pogorszenia przyrostu i jakości kopyt.
Witaminy
Witaminy A, D i E oraz biotyna to składniki diety niezwykle istotne dla jakości kopyt. Witaminy z grupy B uczestniczą w metabolizmie i wzajemnych interakcjach białek, tłuszczów i węglowodanów, a zatem odgrywają dużą rolę również w funkcjonowaniu tak aktywnej metabolicznie struktury, jaką jest kopyto.
| Hoof growth (cm) in horses fed 15 mg/day per day | Przyrost rogu u koni otrzymujących 15 mg biotyny dziennie |
| Hoof growth (cm) | Przyrost rogu (cm) |
| Month | Miesiąc |
| Control | Grupa kontrolna |
| 15 mg/day biotin | 15 mg biotyny dziennie |
| Aug | Sierpień |
| Sept | Wrzesień |
| Oct | Październik |
| Nov | Listopad |
| Dec | Grudzień |
| Jan | Styczeń |
| Febr | Luty |
| March | Marzec |
| April | Kwiecień |
| (Adapted from Buffa et al., 1992) | (Za Buffa i wsp., 1992) |
Składnikiem, o którym mówi się najwięcej w kontekście kopyt, jest biotyna. Jest ona częścią kompleksu witamin B syntetyzowanego w jelicie grubym konia przez bytującą tam florę bakteryjną. Koń jest zazwyczaj w stanie wytworzyć wystarczająco dużo tych witamin, by zaspokoić własne zapotrzebowanie, jeśli tylko ma wystarczający dostęp do dobrej jakości pastwiska. Niedobór biotyny powoduje uszkodzenia skóry, przerzedzenie włosia i sierści, suchość i łuszczenie się skóry, oraz pękanie i suchość rogu kopytowego. Ponadto z niedoborem biotyny wiążą się takie deformacje, jak płaskie kopyta oraz kładące się kąty wsporowe.
Badania wykazały, że suplementacja biotyną w dawce 15-20 mg dziennie przyspiesza przyrost kopyt i poprawia jakość rogu, co jest szczególnie wyraźne u koni o płaskich, wrażliwych podeszwach i słabych, kruszących się ścianach kopyt.
Składniki mineralne
Zdrowie kopyt bezpośrednio wynika ze zdrowia organizmu konia, więc niedobory mineralne wpływające negatywnie na cały organizm będą miały podobny negatywny wpływ na jakość kopyt. Liczne składniki mineralne i ich wzajemne oddziaływania odgrywają ważną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu kopyt.
Miedź to ważny czynnik dla wzrostu kopyt, ponieważ jest nieodzowna do aktywacji enzymów tworzących mostki siarczkowe, które z kolei łączą w sieć łańcuchy keratynowe. Wapń jest kluczowy dla spoistości tkanek i uważa się, że również bierze udział w tworzeniu sieci łańcuchów keratynowych.
Zdrowe tkanki kopyta zawierają dużą ilość cynku, pierwiastka kluczowego dla wielu przemian komórkowych, w tym dla produkcji keratyny. Niedobór cynku może być przyczyną słabego przyrostu rogu, cienkich ścian, słabego połączenia puszki z kością kopytową i kruchości rogu. Wpływa on też na ograniczenie występowania ropni oraz innych schorzeń kopyt.
Nadmiar selenu w diecie może ograniczać produkcję keratyny, gdyż zastępując siarkę w mostkach siarczkowych, tworzy własny rodzaj mostków. Są one jednak znacznie słabsze, więc róg kopytowy u konia z nadmiarem selenu będzie znacznie gorszej jakości.
Energia
Pierwszym i najważniejszym krokiem na drodze do zdrowych i prawidłowo działających kopyt jest zapewnienie koniowi odpowiedniej dawki energii. Koń, który otrzymuje w paszy zbyt mało energii koniecznej do podtrzymania funkcji życiowych, będzie wytwarzał energię z białka pobranego z diety lub z własnych tkanek, co może doprowadzić do wtórnego niedoboru białka lub aminokwasów.
Białko
Białko stanowi aż 93% suchej masy ściany rogowej kopyta. Jeśli w diecie konia jest go zbyt mało, żeby zaspokoić zapotrzebowanie, ucierpi na tym przyrost i jakość rogu. U koni otrzymujących zbyt mało białka przyrost rogu jest powolny, a róg słaby, kruchy i podatny na pęknięcia. Młode konie w okresie wzrostu i rozwoju oraz klacze w późnej ciąży i karmiące mają bardzo wysokie zapotrzebowanie na białko i energię.
Główną substancją budującą róg kopytowy jest nierozpuszczalne białko ‒ keratyna, która jak każde białko jest zbudowana z łańcuchów aminokwasowych. Aż 24% całkowitej ilości aminokwasów w keratynie stanowi cysteina. Metionina, jeden z niezbędnych aminokwasów, również wchodzi w skład keratyny, jednak w niewielkiej ilości. Organizm konia ma zdolność przekształcania metioniny w cysteinę, więc w procesie syntezy cysteiny i produkcji rogu kopytowego metionina pełni funkcję surowca. Oba te aminokwasy zawierają siarkę, która jest kluczowym pierwiastkiem dla produkcji keratyny. Atomy siarki zawarte w aminokwasach mają zdolność tworzenia silnych wiązań pomiędzy włóknami kolagenowymi tworzącymi róg kopytowy. Im więcej takich wiązań powstanie, tym mocniejsza będzie struktura rogu.
Niedobór metioniny w diecie konia prowadzi do niedoboru cysteiny, a więc do osłabienia przyrostu rogu. Suplementacja metioniną podniesie poziom cysteiny w tkance rogowej, co wraz z innymi czynnikami doprowadzi do poprawy jakości i szybkości przyrostu rogu. Metionina wzmacnia też połączenie listewkowe kopyta, więc ma ogromne znaczenie przy zapobieganiu i leczeniu ochwatu. Preparaty Foran Equine’s Hoof Aid Liquid oraz Foran Hoof Aid Powder zawierają wysoką dawkę tego aminokwasu.
Tłuszcze
Kwasy tłuszczowe chronią puszkę kopytową przed szkodliwym działaniem wilgoci, przy czym ich funkcja ochronna dotyczy wyłącznie rogu już istniejącego, ponieważ nie wpływają one na jakość nowego rogu ściany kopyta. Występując w odpowiedniej ilości i tworząc nieuszkodzoną warstwę ochronną, są one w stanie zabezpieczyć róg przed utratą wody z głębszych warstw, a także przed niepożądanym przenikaniem wilgoci z zewnątrz.
Trawa stanowi bogate źródło niezbędnych kwasów tłuszczowych linolenowego (omega-3) oraz linolowego (omega-6) w proporcji od 4:1 do 6:1. Koniom jedzącym wyłącznie siano posłuży więc dodatek oleju lnianego zawierającego kwasy tłuszczowe w identycznych proporcjach jak trawa.
Suplementacja
Jeśli podejrzewamy, że przyczyna problemów kopytowych jest związana z żywieniem, powinniśmy skontaktować się z doradcą żywieniowym, który kompleksowo oceni dietę danego konia i wykona analizę paszy objętościowej. Jednak należy pamiętać, że suplementacja mineralna to sprawa kruchej równowagi, a nadmierna podaż pewnych pierwiastków może być równie szkodliwa jak ich niedobór.
Hoof Aid Liquid and Powder firmy Foran zawierają wysoki poziom biotyny, cynku i metioniny, co pozwala prawidłowo zbilansować dietę i uzupełnić niedobory zwykle kojarzone ze słabym przyrostem rogu. Poprawa szybkości przyrostu i jakości kopyt powinna być widoczna po 8‒10 tygodniach od momentu rozpoczęcia suplementacji i zaleca się kontynuować podawanie tych preparatów przez przynajmniej 9 do 12 miesięcy, ponieważ tyle właśnie czasu zajmuje koniowi całkowita wymiana rogu puszki kopytowej.
Higiena kopyt
Poza odpowiednim żywieniem należy zwrócić szczególną uwagę na higienę kopyt. Koń może otrzymywać najwyższej jakości pasze, ale bez czystej i suchej ściółki oraz regularnych wizyt podkuwacza stan kopyt szybko ulegnie pogorszeniu. Niezależnie od tego, czy nasz wierzchowiec pracuje bez podków czy jest podkuwany, kopyta należy czyścić codziennie, usuwając z nich brud, ściółkę, kamienie lub inne obce przedmioty. Codzienne czyszczenie kopyt pozwoli nam również szybko zauważyć początki potencjalnych problemów i odpowiednio im zaradzić.
Krem pielęgnacyjny Foran Equine’s Flexi Hoof and Heel Conditioner włączony do codziennej rutynowej pielęgnacji kopyt może przynieść koniowi wiele korzyści. Utrzymuje on prawidłowe nawilżenie koronki, w której zachodzi proces produkcji rogu ściennego, dzięki czemu puszka kopytowa zachowuje elastyczność i zdolność amortyzacji wstrząsów. Regularne stosowanie kremu zapewnia szybki przyrost, elastyczność i wytrzymałość rogu, a przy tym pielęgnuje i wzmacnia całą puszkę kopytową, podeszwę, strzałkę i piętki. Zawierający naturalne olejki Kentucky Hoof Oil w odcieniu głębokiej czerni to podstawa pielęgnacji, gdy chcemy zabłysnąć na ringu wystawowym.
https://foranequine.com/expert-advice/promoting-healthy-hoof-growth/
