Otrzymaj 20% RABATU przy pierwszym zamówieniu. Zapisz się do naszego newslettera i odbierz swój kupon!

Szukaj
Szukaj

Żywienie dla zdrowych stawów

Odpowiedzialne podejście do końskiej diety

Niech zgadnę: przeczytaliście tytuł artykułu i od razu pomyśleliście, że to kolejny tekst o suplementach na stawy. Niespodzianka, otóż nie, a przynajmniej nie tylko. Dyskusja na temat zdrowych stawów będzie się skupiać wokół wpływu pewnych składników odżywczych na te struktury i ich prawidłowy rozwój.

Zacznijmy od początku: jak wygląda zdrowy staw?

Każdy staw składa się z dwóch nasad kości pokrytych chrząstką stawową i zamkniętych wewnątrz torebki stawowej. Wewnętrzna powierzchnia torebki, nazywana błoną maziową, wydziela maź stawową, która redukuje tarcie pomiędzy elementami stawu. Zewnętrzna warstwa torebki to tkanka włóknista, która wraz z otaczającymi staw więzadłami stabilizuje całość. Chrząstka stawowa składa się z matrycy kolagenowej, proteoglikanów i wody. Proteoglikany to wielkocząsteczkowe substancje zbudowane z glikozaminoglikanów, które odpowiadają za elastyczność i wytrzymałość tkanki łącznej. Dzięki nim chrząstka stawowa jest odpowiednio zwięzła i sztywna. Maź stawowa zawiera dwa kluczowe składniki odpowiadające za jej nawilżające właściwości: kwas hialuronowy (kolejny typ glikozaminoglikanu, obecny także w chrząstce) oraz białko lubrycynę.

Żywienie może mieć na stawy bardzo pozytywny lub bardzo negatywny wpływ. Wprawdzie największy wpływ na zdrowie stawów ma to, co jedzą źrebięta w okresie wzrostu, ale żywienie koni dorosłych również odgrywa pewną rolę. Myśląc o wytrzymałości kości zwykle myślimy o takich pierwiastkach, jak wapń i fosfor, ale witaminy, aminokwasy (“cegiełki”, z których zbudowane są białka) oraz energia również mają swoje miejsce w odżywianiu stawów. Przyjrzyjmy się więc stawom i żywieniu ukierunkowanemu na ich rozwój i prawidłowe funkcjonowanie. zdrowe stawy, konie sportowe

Konie młode i rosnące

Macie solidnie zbudowaną klaczkę hanowerską, która rośnie jak na drożdżach? Lepiej uważajcie. Okres życia konia zaraz po urodzeniu to optymalny czas na zadbanie o prawidłowy rozwój szkieletu, ponieważ to właśnie młode konie są narażone na rozwojowe schorzenia ortopedyczne. Określenie to oznacza wszystkie zaburzenia rozwojowe u źrebiąt, w tym osteochondrozę (OC, chorobę powodującą uszkodzenia chrząstki stawowej i kości, której nie należy mylić z oddzielającą martwicą kostno-chrzęstną powodującą powstawanie wolnych fragmentów chrząstki pływających w jamie stawu), urazy podchrzęstnej tkanki kostnej, wady skątowania kończyn, zapalenia nasad kości (chrząstek wzrostowych), deformacje kości stępu i młodzieńcze zapalenia kości i stawów. Czynniki usposabiające do tych schorzeń to urazy kości, szybkie tempo wzrostu, uwarunkowania genetyczne, zaburzenia hormonalne oraz, co nie jest aż tak zaskakujące – żywienie.

Badania przeprowadzone przez niemieckich i holenderskich naukowców wykazały, że osteochondroza może wystąpić u wszystkich ras koni i kuców, a częstotliwość jej występowania u koni poniżej 2 roku życia może sięgać 50%. Dieta, jaką otrzymują źrebięta przed i po odsadzeniu, to klucz do prawidłowego procesu dojrzewania tkanki chrzęstnej. Osteochondroza występuje wtedy, kiedy ten proces przebiega nieprawidłowo.

Karmienie odsadka w taki sposób, by w czasie sprzedaży w wieku roku był porządnie wyrośnięty i wyglądał prawie jak dorosły koń, może mieć niebezpieczne dla niego konsekwencje. Nadmiar energii (kalorii) w diecie powoduje, że koń przybiera na wadze i rośnie znacznie szybciej, a to może źle wpłynąć na rozwój szkieletu, szczególnie jeśli przy tym jest zbyt mało innych składników pokarmowych, takich jak białko.

Australijscy badacze stwierdzili, że przy dziennej podaży energii na poziomie 120% zalecanej dawki (według wytycznych NRC) u badanych odsadków stale występowały przypadki osteochondrozy, podczas gdy w grupie kontrolnej otrzymującej 100% zalecanej dawki energii nic takiego nie miało miejsca. Ustalono więc, że kalorie z paszy, szczególnie z pasz treściwych, były przyczyną powstawania uszkodzeń chrząstki związanych z osteochondrozą. Pomiędzy działaniem hormonów a rozwojem chrząstki istnieje pewien związek. Insulina ma wpływ na rozwój chrząstki stawowej, a więc podwyższony po posiłku poziom glukozy we krwi wraz z podwyższonym poziomem insuliny mogą powodować niekorzystne zmiany tej struktury.

W badaniu przeprowadzonym w 1996 roku na Uniwersytecie Rutgersa żywiono badane konie (8 odsadków, 4 roczniaki, 3 dwulatki, spośród których cztery miały widoczne w obrazie RTG zmiany związane z osteochondrozą) dietą złożona w 50% z gotowej paszy treściwej i 50% siana z traw i lucerny. U zwierząt z istniejącymi objawami OC poziom glukozy i insuliny we krwi po karmieniu był wyższy niż u pozostałych osobników, co wskazuje na istnienie związku pomiędzy metabolizmem energii i rozwojem stawów.

Przeciwnie do powszechnie spotykanej opinii, duża lub mała dawka białka w diecie wpływa wprawdzie na tempo wzrostu źrebiąt, ale nie na występowanie ortopedycznych zaburzeń rozwojowych. U świń otrzymujących duże dawki konkretnych aminokwasów częstotliwość występowania osteochondrozy i liczba uszkodzeń chrząstki była mniejsza, jednak niestety nie prowadzono podobnych badań na koniach.

Żywienie młodzieży 

SKŁADNIK                  NIE TAK
Energia Nie przesadzać z energią w paszy, , jeśli to konieczne ograniczyć źrebięciu dostęp do żłobu klaczy. Zapewnić odpowiedni poziom energii, dokarmiać źrebię, jeśli to konieczne.
Białko Nie ograniczać właściwej dawki białka lub kluczowych aminokwasów. Zapewnić białko odpowiedniej jakości oraz niezbędne aminokwasy, szczególnie lizynę, dokarmiać źrebię, jeśli to konieczne
Minerały Nie ograniczać wapnia lub fosforu.Nie ograniczać zalecanej dawki miedzi (<10 ppm), szczególnie po odsadzeniu. Nie przekraczać zalecanej dawki cynku. Przed odsadzeniem zapewnić odpowiednią dawkę wapnia i fosforu.Zapewnić stosunek Ca:P na poziomie 1,5:1 do 2:1.Po odsadzeniu podawać 0,25 mg miedzi na kg masy ciała dziennie.Upewnić się, że stosunek Zn:Cu nie przekracza 5:1.
Witaminy Nie przekraczać dawki witaminy A (powyżej 100.000 IU dziennie) Podawać wit. A tylko wtedy, gdy źrebię jest żywione starszym sianem i nie korzysta z pastwiska.Podawać wit. D tylko wtedy, gdy źrebię nie wychodzi na padok
Uwagi ogólne Monitorować tempo wzrostu, dbać o stały przyrost, zapobiegać skokom rozwojowym

Wapń i fosfor stanowią największy odsetek całkowitej zawartości składników mineralnych w kościach i stawach. Odwrócony stosunek wapnia do fosforu (mniej niż 1:1) oraz niedobory obu tych składników, niezależnie od ich wzajemnych proporcji, mogą negatywnie wpłynąć na stan stawów u młodych, rosnących koni.

Miedź i cynk biorą udział w procesach rozwoju i regeneracji kolagenu. Badanie klaczy pełnej krwi korzystających z pastwiska o niskim poziomie miedzi (poniżej 10 ppm) wykazało, że suplementacja tym mikroelementem wpłynęła na zmniejszenie częstotliwości występowania zapalenia nasad kości u źrebiąt.

Uważa się, że nadmiar wit. A (powyżej 100.000 IU dziennie u źrebnej klaczy średnich rozmiarów) jest odpowiedzialny za wady wrodzone u źrebiąt. Może się to zdarzyć, jeśli źrebna klacz dostaje jednocześnie kilka różnych suplementów oraz paszę treściwą zawierającą dodatek tej witaminy.

Co zatem możemy zrobić, by jak najlepiej zadbać o zdrowe stawy u młodych koni?
Autorzy zaleceń żywieniowych dla koni utrzymują, że dla różnych stawów istnieją różne “okna podatności” na osteochondrozę, a po upływie tego czasu szansa na samoistny zanik zmian jest mniejsza. Dla stawów skokowych jest to mniej więcej piąty miesiąc życia źrebięcia, natomiast dla stawów kolanowych – ósmy do dwunastego miesiąca.

Celem żywienia powinno być zapewnienie odpowiedniego poziomu energii, białka oraz składników mineralnych po to, by w trakcie pierwszego roku życia konia wzrost i rozwój dokonywał się w stałym tempie, co pozwoli uniknąć zaburzeń ortopedycznych.

stud care 32 balancerMniej więcej w drugim do trzeciego miesiąca życia źrebięcia poziom wapnia i fosforu w mleku klaczy zaczyna być niewystarczający do zaspokojenia jego zapotrzebowania. W tym okresie właściciele często zaczynają dokarmiać źrebię specjalną paszą (dobrym wyborem będzie GAIN Stud Care 32) lub suplementami dla źrebiąt, szczególnie jeśli pasze objętościowe nie zaspokajają zapotrzebowania w wystarczającym stopniu.

Źrebięta po odsadzeniu należy żywić najlepszym dostępnym sianem, takim jak siano z motylkowych zawierające wysokojakościowe białko i składniki mineralne. Dzienna dawka suchej masy powinna wynosić przynajmniej 2% masy ciała konia. Jeśli musimy podawać pasze treściwe, najlepiej wybrać produkt oparty na włóknie i przeznaczony specjalnie dla młodych koni w okresie intensywnego wzrostu. Pasze oparte na zbożach powinno się podawać w ilości nie przekraczającej 0,25% do 0,4% masy ciała konia na jedno karmienie, a całkowita dzienna ilość nie powinna przekraczać 1% masy ciała konia. W przypadku koncentratów mineralno-witaminowych i balancerów przeznaczonych do podawania w niewielkich ilościach należy ściśle stosować się do zaleceń producenta.

Klacze hodowlane

Zapotrzebowanie klaczy na wapń i fosfor rośnie w okolicy siódmego miesiąca ciąży, kiedy płód zaczyna wykorzystywać te minerały. W czasie laktacji zapotrzebowanie na oba te pierwiastki pozostaje wysokie, a organizm klaczy pobiera je z własnego kośćca, jednak po zakończeniu laktacji mineralna gęstość kości powraca do normy.

Niedobór wapnia i fosforu u rozwijających się źrebiąt ma dramatyczne konsekwencje, takie jak opuchlizna stawów i słaba mineralizacja kości. W 1993 dr Michael Glade odkrył, że noworodki od klaczy na dietach ubogich w wapń miały słabsze kości. Mleko klaczy zawiera bardzo mało miedzi, a absorpcja tego pierwiastka przez źrebię nie jest zbyt efektywna w pierwszych miesiącach jego życia. W związku z tym niemal cały zapas miedzi odkładający się w wątrobie płodu w czasie ciąży pochodzi z organizmu matki. Wydaje się, że podwyższony poziom miedzi w wątrobie noworodka pomaga w regeneracji uszkodzeń chrząstki (van Weeren i wsp., 2003). Zbyt mała dawka Cu w diecie klaczy może być przyczyną osteochondrozy u źrebięcia.

Często polecanym i szeroko stosowanym suplementem wapniowo-fosforowym dla klaczy źrebnych i karmiących jest Derbymed Osteonol, preparat bogaty w składniki istotne dla rozwoju szkieletu. W przypadkach niedoborów miedzi można stosować Copper Pro Paste, jednak należy pamiętać o przeliczeniu dawek tak, by nie przekraczać zalecanej całkowitej dawki miedzi.

Żywienie klaczy hodowlanych
SKŁADNIK NIE TAK
Energia Nie przesadzać z energią w paszy.Nie podawać wysokoskrobiowych pasz (powyżej 1 g skrobi na 1 kg masy ciała na posiłek). Zapewnić odpowiednią ilość kalorii do utrzymania kondycji, zwiększyć dawkę w późnej ciąży i w laktacji. Zapewnić odpowiedni bilans energii z włókna wysokiej jakości, tłuszczów i cukrów przez cały okres ciąży.
Białko Nie ograniczać właściwej dawki białka lub kluczowych aminokwasów Zapewnić białko odpowiedniej jakości oraz niezbędne aminokwasy, szczególnie lizynę, zwiększyć dawkę w późnej ciąży i w laktacji
Minerały Nie ograniczać dawki wapnia i fosforu, szczególnie w późnej ciąży i podczas laktacji. Nie ograniczać zalecanej dawki miedzi. Zapewnić proporcje Ca:P na poziomie 1,5:1 do 2:1 w czasie ciąży i laktacji. Podawać miedź w dawce 0,25-0,4 mg/kg wagi ciała.
Witaminy Podawać wit. D tylko wtedy, gdy klacz nie wychodzi na padok.

Skład diety klaczy może mieć wpływ na stan szkieletu źrebięcia w dłuższym okresie czasu. Klacze źrebne obficie żywione paszami treściwymi miały większe szanse na urodzenie źrebięcia ze schorzeniami ortopedycznymi niż klacze żywione wyłącznie paszami objętościowymi (Vander Heyden i wsp., 2013). W wykonanym w 2017 roku w Austrii badaniu naukowcy porównali wpływ diety klaczy na rozwój źrebiąt po odsadzeniu. Porównywano dwa rodzaje diety: opartą wyłącznie na paszy objętościowej oraz opartą na paszy objętościowej z dodatkiem gniecionego jęczmienia, podawane klaczom od połowy ciąży do wyźrebienia. Niedoborowe żywienie klaczy wyłącznie paszami objętościowymi skutkowało narodzinami źrebiąt o mniejszym obwodzie nadpęcia. Kiedy źrebięta osiągnęły wiek 2—24 miesięcy, naukowcy rozpoczęli żywienie na poziomie 140% ich dziennego zapotrzebowania na energię i wszystkie składniki odżywcze. Nie zauważono wprawdzie żadnych różnic w tempie wzrostu, jednak u źrebiąt od klaczy żywionych gniecionym jęczmieniem zaobserwowano różnice dotyczące metabolizmu, co sugeruje, że dieta klaczy źrebnej może “programować” metabolizm źrebięcia.

Konie dorosłe

Urazy stawów to codzienność u intensywnie użytkowanych koni wyczynowych, powszechnie skutkująca zapaleniem błony maziowej i torebki stawu. Prowadzi to do nadmiernego wydzielania płynu stawowego (wysięku), bolesności i obniżonej sprawności zwierzęcia. Z czasem może dojść do degeneracji kolagenowej matrycy chrząstki stawowej, a następnie ewentualnie do degeneracyjnej choroby stawów (zaniku chrząstki stawowej). Zapalenie kości i stawów jest jedną z najczęściej spotykanych przyczyn kulawizn i pogorszenia sprawności u koni.

Urazy stawów, przedłużony postój w boksie, wady postawy, nieprawidłowe podkuwanie i wiek to główne czynniki rozwoju zapalenia kości i stawów, przy czym z nich wszystkich to urazy, zarówno pojedyncze, jak i powtarzające się, są w największej mierze odpowiedzialne za rozwój choroby.

Uraz stawu może wynikać ze zbyt dużego obciążenia działającego na prawidłową tkankę lub odwrotnie – z zupełnie normalnego obciążenia działającego na tkankę już uszkodzoną, przy czym niekoniecznie musi to dotyczyć konkretnie chrząstki stawowej – mówi dr n. wet. Annette McCoy z Wydziału Weterynarii Uniwersytetu Stanu Illinois. – Niestety, głównym problemem w leczeniu zapalenia kości i stawów jest fakt, że do nieodwracalnego uszkodzenia chrząstki dochodzi jeszcze zanim wystąpią kliniczne objawy.

Podsumowanie

Brytyjscy naukowcy, badając diety stosowane w Wielkiej Brytanii, ustalili, że dawki składników mineralnych, szczególnie wapnia i fosforu, były znacząco wyższe od zalecanych (Grimwood i wsp., 2015). Podobnie naukowcy amerykańscy zbadali diety koni skokowych startujących na najwyższym poziomie i ustalili, że zawierały one niewystarczającą dawkę fosforu, a jednocześnie niemal dwa razy więcej wapnia niż wynikałoby to z wymagań żywieniowych (Pratt, 2016). Żywienie gotowymi paszami i jednoczesne podawanie kilku różnych suplementów może skończyć się niezbilansowaną podażą składników odżywczych. Należy więc kompleksowo ocenić zawartość końskiej diety, szczególnie w przypadku koni młodych i klaczy hodowlanych, po to, by długoterminowo wesprzeć prawidłowy rozwój i zdrowie kośćca oraz stawów.

wwww.thehorse.com/110283/feeding-horses-for-joint-health/

Udostępnij Wpis:

Podobne Wpisy

Preferencje plików cookies

Inne

Inne pliki cookie to te, które są analizowane i nie zostały jeszcze przypisane do żadnej z kategorii.

Niezbędne

Niezbędne
Niezbędne pliki cookie są absolutnie niezbędne do prawidłowego funkcjonowania strony. Te pliki cookie zapewniają działanie podstawowych funkcji i zabezpieczeń witryny. Anonimowo.

Reklamowe

Reklamowe pliki cookie są stosowane, by wyświetlać użytkownikom odpowiednie reklamy i kampanie marketingowe. Te pliki śledzą użytkowników na stronach i zbierają informacje w celu dostarczania dostosowanych reklam.

Analityczne

Analityczne pliki cookie są stosowane, by zrozumieć, w jaki sposób odwiedzający wchodzą w interakcję ze stroną internetową. Te pliki pomagają zbierać informacje o wskaźnikach dot. liczby odwiedzających, współczynniku odrzuceń, źródle ruchu itp.

Funkcjonalne

Funkcjonalne pliki cookie wspierają niektóre funkcje tj. udostępnianie zawartości strony w mediach społecznościowych, zbieranie informacji zwrotnych i inne funkcjonalności podmiotów trzecich.

Wydajnościowe

Wydajnościowe pliki cookie pomagają zrozumieć i analizować kluczowe wskaźniki wydajności strony, co pomaga zapewnić lepsze wrażenia dla użytkowników.
0
    Koszyk
    Twój koszyk jest pustyZobacz sklep

    Zapisz się na newsletter, by regularnie otrzymywać nowe informacje